En sık görülen koku ve tat bozuklukları şunlardır:
· Anosmi. Koku alma duyusunun kaybı
· Ageusia. Tat alma duyusunun kaybı
· Hiposmi. Koku alma yeteneğinin azalması
· Hipogeusia. Tatlı, ekşi, acı veya tuzlu şeyleri tatma yeteneğinin azalması
Diğer hastalıklar da kokular ve tatların az veya hiç alınmamasına sebep olabilmektedir. Bazı hastalıklar normalde hoş bir tat veya kokuya sahip şeylerden kötü bir koku veya tat algılamanıza neden olabilir. Bu bozukluklar yaşam kalitesini etkileyebilir. Hatta altta yatan başka hastalığın bir belirtisi ve habercisi olabilir.
Tat ve koku ile ilgili sorunlar aşağıdaki sağlık problemlerinin belirtileri olabilir:
· Obezite
· Diyabet
· Yüksek tansiyon
· Kötü beslenme
· Parkinson, Alzheimer, multipl skleroz gibi sinir sistemi hastalıkları
Koku ve tat bozukluklarına ne sebep olur?
Bazı insanlar bu bozukluklar ile doğmaktadır, belirtilerin sonradan oluşmasına sebep olabilecek nedenler aşağıda sıralanmaktadır:
· Hastalıklar (örneğin, soğuk algınlığı veya grip, sinüs enfeksiyonu ve alerjiler)
· Kafa yaralanmaları
· Hormon değişiklikleri
· Diş veya ağız sorunları
· Burun polipleri
· Bazı kimyasallara maruz kalma
· Bazı ilaçlar
· Baş veya boyun kanseri için radyoterapiye maruz kalma
· Sigara içmek
Koku ve tat bozukluklarının belirtileri nelerdir?
Belirtiler, tatlı, ekşi, acı veya tuzlu olan belirli şeyleri koklama, tat alma yeteneğini tamamen veya kısmi olarak kaybetmektir. Bazı durumlarda, normalde kişiye hoş gelen tatlar veya kokular kişi tarafından rahatsız edici olarak nitelendirilmektedir.
Koku ve tat bozuklukları nasıl teşhis edilir?
Doktorunuz tıbbi kayıtlarınızı inceleyecek ve fiziksel muayene gerçekleştirecektir. Bu bozuklukların tanısı için:
· Bir kimyasalın en düşük mukavemetini ölçme
· Çeşitli kimyasalların tat ve kokularını karşılaştırma
· "Scratch ve sniff" testleri
· Kimyasalların dilin belirli bölgelerine uygulandığı "Yudumla, tükürme ve durulama" testleri gerçekleştirilmektedir.
Koku ve tat bozuklukları nasıl tedavi edilir?
Doktorunuz tedavinizi aşağıdaki temellere göre planlayacaktır:
· Yaşınız
· Genel sağlık durumunuz ve tıbbi kayıtlarınız
· Hastalığınızın seviyesi
· Belirli ilaçlar, prosedürler veya terapilerle karşı toleransınız
· Hastalığınızın tahmini süresi
Tedavi şunları içerebilir:
· Hastalığın oluşmasına katkıda bulunan ilaçların durdurulması veya değiştirilmesi
· Altta yatan tıbbi sorunun düzeltilmesi
· Hastalığa neden olacak tıkanıklıkların cerrahi olarak temizlenmesi
· Danışmanlık
· Sigarayı bırakmak
Koku ve tat bozukluklarının oluşturabileceği komplikasyonlar nelerdir?
Hem koku hem de tat bozuklukları yaşam kalitesini etkilerken, koku bozuklukları genellikle daha tehlikelidir. Koku alma yeteneğinin kaybı aşağıda listelenen tehlikeli durumları algılama yeteneğinize zarar verebilir.
· Ateş
· Zehirli dumanlar
· Gaz sızıntıları
· Bozulmuş yiyecek ve içecekler
Tat bozuklukları beslenmeyi etkileyebilir ve bunun sonucunda kilo kaybı ve yetersiz beslenmeye neden olabilir. Aynı zamanda bağışıklık sistemini de olumsuz etkileyen bu bozukluk bunun sonucunda diğer tıbbi sorunlara neden olabilir.
