Geçirgen bağırsak sendromu, bağırsakların iç yüzeyini etkileyen bir sindirim sorunudur. Geçirgen bağırsak sendromunda, bağırsak duvarlarındaki boşluklar, bakteri ve diğer toksinlerin kan dolaşımına geçmesine izin verir.
Birçok doktor ve sağlık uzmanı, sızıntılı bağırsak sendromunu (LGS) teşhis edilebilir bir durum olarak tanımamaktadır. Bununla birlikte, mevcut bilimsel kanıtlar, sızdıran bağırsakların bir dizi tıbbi problemin oluşumuna katkıda bulunabileceğini öne sürmektedir.
Geçirgen bağırsak sendromu nedir?
Geçirgen bağırsak sendromu, bakterilerin bağırsak duvarlarındaki boşluklardan kan dolaşımına geçmesine neden olur.
Gastrointestinal (GI) sistem, ağızdan anüse uzanan bağlı organlardan oluşan bir yoldur. Gastrointestinal kanal şu organları içerir:
• Özofagus (yemek borusu)
• Mide
• İnce ve kalın bağırsaklar
Mide ve ince bağırsakta bulunan sindirim enzimleri, gıdalardaki besinleri parçalayarak vücudun enerji, büyüme ve onarım için kullanabileceği daha küçük moleküllere ayrılır.
Bağırsaklar ayrıca vücudu zararlı bakteri ve toksinlerden korumada önemli bir rol oynar.
Bağırsak duvarlarındaki sıkı açıklıklar, zararlı maddeleri bağırsağın içinde tutarken suyun ve besin maddelerinin kan dolaşımına geçmesine izin verir. Geçirgen bağırsak sendromunda bu açıklıklar daha geniş hale gelerek gıda partiküllerinin, bakterilerin ve toksinlerin doğrudan kan dolaşımına girmesine izin verir.
Bağırsak mikrobiyotası ve geçirgen bağırsak sendromu
Bağırsaklar ayrıca bağırsak mikrobiyotası adı verilen çok çeşitli bakterilere de ev sahipliği yapmaktadır. Bu bakteriler sindirime yardımcı olur, bağırsak duvarını korur ve normal bağışıklık fonksiyonunu destekler. Geçirgen bağırsak sendromu, bağırsak mikrobiyotasındaki dengesizliklere de sebep olmaktadır.
2016 tarihli bir makaleye göre, bağırsak mikrobiyotasındaki dengesizlikler vücudun bağışıklık tepkisini tetikleyebilir. Bu durum, bağırsak iltihabı ve artan bağırsak geçirgenliği ile sonuçlanır. Bağırsak geçirgenliği maddelerin bağırsaklardan kan dolaşımına kolay sızmasını sağlar.
Geçirgen Bağırsak Sendromu ve diğer sağlık problemleri arasındaki bağlantılar
Geçirgen bağırsak hastalığı aşağıda bahsedilenler dahil çeşitli sağlık problemlerinin oluşumuna katkıda bulunabilir. Örnekler şunları içerir:
• Huzursuz bağırsak sendromu (IBS)
• Kronik karaciğer hastalığı
• Diyabet
• Gıda alerjileri ve hassasiyetleri
• Polikistik over sendromu
Geçirgen bağırsak sendromunun bu koşulların nedeni mi yoksa bir semptomu mu olduğu konusunun cevabı hala net değildir.
Bununla birlikte, 2015 tarihli bir inceleme makalesi, artmış bağırsak geçirgenliğinin inflamatuar bağırsak hastalığının (IBD) gelişimine katkıda bulunabileceğini öne sürmektedir. Ayrı bağırsak geçirgenliğinde artışın tip 1 diyabetin başlangıcından önce ortaya çıktığı gösterilmiştir.
Geçirgen Bağırsak Sendromu Belirtileri
Geçirgen bağırsak sendromunun belirtilerinin çoğu diğer sağlık problemlerinin belirtileri ile benzerlik göstermektedir. Bu sebep, doktorların durumu tanımlamasını zorlaştırabilir.
Geçirgen bağırsak sendromu, aşağıdaki belirtilere neden olabilir veya katkıda bulunabilir:
• kronik ishal, kabızlık veya şişkinlik
• beslenme yetersizlikleri
• yorgunluk
• baş ağrısı
• bilinç bulanıklığı, konfüzyon
• konsantrasyon problemleri
• akne, kızarıklık veya egzama gibi cilt problemleri
• eklem ağrısı
• yaygın iltihap
Geçirgen Bağırsak Sendromunun Nedenleri ve Risk Faktörleri
Uzmanlar, geçirgen bağırsak sendromuna neyin sebep olduğunu henüz tam olarak keşfedememiştir. Bununla birlikte, çeşitli risk faktörleri bağırsak mikrobiyotasını bozabilir ve bağırsakta artan geçirgenliğe katkıda bulunabilir. Bazı risk faktörleri şunlardır:
• kötü beslenme
• alkol tüketimi
• enfeksiyonlar
• Lupus gibi otoimmün bozukluklar
• diyabet
• stres
Bağırsak sağlığının iyileştirilmesi ve geçirgen bağırsak sendromu tedavisi
Pek çok doktor geçirgen bağırsak sendromunu meşru bir tıbbi durum olarak görmediğinden, standart bir tedavi bulunmamaktadır.
Bununla birlikte, bazı diyet ve yaşam tarzı değişiklikleri, insanların bağırsak sağlıklarını iyileştirmelerine yardımcı olabilir. Bu değişiklikler geçirgen bağırsak sendromu belirtilerini hafifletebilir.
Aşağıdaki diyet ipuçları bağırsak sağlığını iyileştirmeye yardımcı olabilir:
• faydalı bağırsak bakterilerinin sayısını artırmak için daha fazla probiyotik tüketmek
• sebzeler ve kepekli tahıllar gibi prebiyotik lif bakımından zengin yiyecekler yemek
• daha az et, süt ve yumurta tüketmek
• ilave şeker ve yapay tatlandırıcılardan kaçınmak
Aşağıdaki yaşam tarzı değişiklikleri sindirimi iyileştirerek sağlıklı bir bağırsağa sahip olmanızı sağlayabilir:
• düzenli egzersiz yapmak
• her gece yeterince uyumak
• stresi azaltmak
• gereksiz antibiyotik kullanımından kaçınmak
• sigarayı bırakmak
