Çölyak hastalığı, ince bağırsağınıza zarar veren bir sindirim sorunudur. Vücudunuzun gıdalardan besin almasını engeller.
Glutene duyarlıysanız çölyak hastalığınız olabilir. Gluten buğday, çavdar, arpa ve bazen de karışık yulafta az miktarda bulunan bir protein türüdür.
Çölyak hastalığı varlığında gluten içeren yiyecekler tüketildiğinde, vücudunuzda normal olmayan bir reaksiyon olur. Vücudunuzun hastalıklarla savaşan bölümü (bağışıklık sistemi) ince bağırsağınızı çevreleyen küçük yumrulara (villus) saldırır.
Bu yumrular vücudunuzun besinleri gıdalardan kan dolaşımınıza almasına yardımcı olur. Villi olmadan, ne kadar yemek yerseniz yiyin, ince bağırsağınız yeterli besin alamaz.
Çölyak hastalığı genetiktir ve ebeveynden çocuğa aktarılabilir.
Çölyak hastalığı aşağıdaki özelliklere sahip insanlarda daha yaygındır:
Çölyak hastalığı, ailelerde kalıtımla aktarılabilen genetik bir hastalıktır. Çölyak hastalığınız olsa bile herhangi bir semptomunuz olmadığı için uzun bir süre bunu bilmeden yaşayabilirsiniz.
Çölyak hastalığı belirtilerinin ortaya çıkmasına neden olabilecek bazı şeyler şunlardır:
Çölyak hastalığı insanları farklı şekillerde etkiler. Bazılarının çocukken belirtileri vardır. Diğer hastaların belirtileri ise yalnızca yetişkin döneminde görülür. Bazı kişilerde ishal ve karın ağrısı vardır. Diğerleri karamsar veya depresif hissedebilir.
Her hastada belirtiler farklılık gösterebilir. Çölyak hastalığının yaygın belirtileri şunları içerir:
Çölyak hastalığı ağrılı olabilir. Bazı yaygın ağrı semptomları şunlardır:
Çölyak hastalığı olan çocuklarda büyüme problemleri görülebilir.
Çölyak hastalığınız olsa bile bazı durumlarda herhangi bir semptomunuz olmayabilir. Bunun nedeni, ince bağırsağınızın hasar görmeyen kısmının hala yeterince besin alabilmesidir. Ancak yine de hastalığın yaratabileceği sorunlar için risk altında olabilirsiniz.
Çölyak hastalığı belirtileri diğer sağlık problemlerinin semptomları gibi görünebilir. Hastalığın belirtilerinin varlığında tanı için daima doktorunuz ile görüşün.
Çölyak hastalığının teşhis edilmesi zor olabilir. Hastalığın belirtileri, aşağıdaki diğer sindirim sorunlarının belirtileri ile benzerlik gösterebilir:
Çölyak hastalığınız olup olmadığını keşfetmek için doktorunuz tıbbi geçmişinizi inceleyecek ve fizik muayene gerçekleştirecektir. Ayrıca doktorunuz aşağıdaki testleri de gerçekleştirmek isteyebilir :
Çölyak hastalığınız varsa gluten yemeyi bırakmalısınız. Gluten yemek ince bağırsağınıza daha fazla zarar verir. Bu hastalığın tek tedavisi gluten tüketimini ortadan kaldırmaktır.
Çoğu durumda, diyetinizden gluteni çıkarmak semptomlarınızı durduracak ve bağırsaklarınızdaki hasarlar iyileşmeye başlayacaktır.
Gluten birçok yiyeceğin içinde bulunduğu için gluteni diyetinizden çıkarmak zor olabilir. Çeşnilerde, salata soslarında ve diğer beklenmedik bir çok yiyecekte bulunabilir. Bu nedenle, doktorunuz sizi beslenme planlaması için çölyak hastalığı konusunda uzmanlaşmış bir diyetisyene yönlendirebilir.
Gluten içeren yiyecekleri yemeyi bıraktıktan sonra, belirtileriniz birkaç gün içinde muhtemelen iyileşecektir. İnce bağırsağınız 3 ila 6 ay sonra tamamen iyileşmelidir. Villiler tekrardan oluşacak ve yeniden fonksiyonlarını gerçekleştirmeye başlayacaktır. Daha yaşlıysanız, vücudunuzun tamamen iyileşmesi 2 yıla kadar süre alabilir.