Karaciğer Enzim Yüksekliği Nedir?
Karaciğerde enzim yüksekliği genellikle karaciğerdeki hücrelerde iltihaplanma veya hasarı gösterir. İltihaplı veya hasarlı karaciğer hücreleri, karaciğer enzimleri de dahil olmak üzere belirli kimyasalları normal miktarlarından daha fazla kan dolaşımına verir ve kan testlerinde karaciğer enzimlerini yükseltir.
Miktarı yüksek olarak gözlenebilen bazı karaciğer enzimleri:
- Alanin transaminaz (ALT)
- Aspartat transaminaz (AST)
- Alkalin fosfataz (ALP)
- Gama-glutamil transpeptidaz (GGT)
Rutin kan testi sırasında karaciğer enzim seviyelerinde artış keşfedilebilir. Çoğu durumda, karaciğer enzim seviyeleri sadece hafif ve geçici olarak yükselir. Çoğu zaman, yüksek karaciğer enzimleri kronik, ciddi bir karaciğer sorununa işaret etmez.
Karaciğer Enzimleri Neden Yükselir?
Birçok hastalık ve durum, karaciğer enzimlerinin yükselmesine katkıda bulunabilir. Doktorunuz ilaçlarınızı, belirtilerinizi ve bazı durumlarda diğer test ve prosedürlerin sonuçlarını gözden geçirerek nedeni belirler.
Karaciğer enzimlerindeki yükselmenin daha yaygın görülen nedenleri şunlardır:
- Reçetesiz satılan ağrı kesici ilaçlar, özellikle asetaminofen
- Kolesterolü kontrol etmek için kullanılan statin ilaçları dahil olmak üzere bazı reçeteli ilaçlar
- Alkol tüketimi
- Kalp yetmezliği
- Hepatit A
- Hepatit B
- Hepatit C
- Alkolden bağımsız karaciğer yağlanması
- Obezite
Karaciğer enzimlerini yükseltebilen diğer olası nedenleri şunlardır:
- Alkolik hepatit (aşırı alkol tüketiminin neden olduğu şiddetli karaciğer iltihabı)
- Otoimmün hepatit (bir otoimmün bozukluğun neden olduğu karaciğer iltihabı)
- Çölyak hastalığı (glütenden kaynaklanan ince bağırsak hasarı)
- Sitomegalovirüs (CMV) enfeksiyonu
- Epstein Barr Virüsü
- Hemokromatoz (vücudunuzda çok fazla demir depolanması)
- Karaciğer kanseri
- Mononükleoz
- Polimiyozit (kas güçsüzlüğüne neden olan inflamatuar hastalık)
- Sepsis (kan enfeksiyonu)
- Tiroid bozuklukları
- Toksik hepatit (ilaçların veya toksinlerin neden olduğu karaciğer iltihabı)
- Wilson hastalığı (vücudunuzda çok fazla bakır depolanması)
Karaciğer enzim yüksekliği belirtileri nelerdir?
Karaciğer enzimleri yüksek olan çoğu insanda herhangi bir belirti görülmez. Karaciğer enzimlerinin yükselmesinin nedeni karaciğer hasarı ise, aşağıdaki gibi belirtiler görülebilir:
- Karın (mide) ağrısı
- Koyu renkte idrar
- Yorgunluk
- Kaşıntı
- Sarılık (cildinizin veya gözlerinizin sararması).
- Açık renkli dışkı
- İştah kaybı
- Mide bulantısı ve kusma
Ne zaman doktora görünmeli?
Bir kan testi karaciğer enzimlerinizin yükseldiğini ortaya çıkarırsa, sonuçların ne anlama gelebileceğini doktorunuza sorun. Doktorunuz, karaciğer enzimlerinizin yükselmesine neyin neden olduğunu belirlemek için başka testler ve prosedürler uygulamanızı önerebilir.
Karaciğer enzimlerindeki yükseklik nasıl tedavi edilir?
Karaciğer enzimleri yüksek olan kişilerin yaklaşık üçte biri, iki ila dört hafta sonra normal karaciğer enzim seviyelerine sahip olacaktır. Karaciğer enzimleriniz yüksek kalmaya devam ederse doktorunuz daha fazla kan testi veya ultrason, BT taraması veya MR gibi görüntüleme testleri isteyebilir. Ayrıca sizi bir karaciğer uzmanına (hepatolog) sevk edebilir. Tedavi, yüksek karaciğer enzimlerine neyin sebep olduğuna bağlı olarak planlanır.
