Spiral Rahim İçi Araç (RİA) nedir?
Rahim içi araç (RİA) veya spiral, hamileliği önlemek için rahme yerleştirilen küçük bir doğum kontrol cihazıdır. Bakır RİA ve hormonal RİA (Mirena) olmak üzere iki tip rahim içi araç bulunmaktadır. Bakır RİA 10 yıla kadar ve hormonal RİA (Mirena) ise 5 yıla kadar yerinde kalacak şekilde tasarlanmıştır. Gerektiğinde her ikisi de daha kısa sürede kolayca çıkarılabilir.
Bakır Spiral RİA
Bakır RİA küçük, T şeklinde, plastik ve bakır bir cihazdır. Rahim içine sürekli olarak az miktarda bakır salgılar. Bakır Spiral RİA, acil doğum kontrol hapı ("ertesi gün hapı") yerine acil kontrasepsiyon için de kullanılabilir.
Hormonal Spiral RİA
Hormonlu RİA, küçük, T şeklinde, plastik bir cihazdır. Yavaş yavaş rahminize progestojen hormonu salgılar. Progestojen, yumurtalıklar tarafından üretilen hormon gibidir.
Spiral Rahim İçi Araç ne kadar etkilidir?
Hem bakır hem de hormonal spiral rahim içi araçlar hamileliği önlemede %99'dan fazla etkilidir.
Spiral Rahim İçi Araç Nasıl Kullanılır?
RİA, eğitimli bir doktor tarafından rahminizin içine yerleştirilir. Rahim ağzından çıkan ince bir naylon ipliğe sahiptir. Vajinanızın yukarısında hissediyorsanız, ipliğin orada olup olmadığını kontrol edebilir ve RİA'nın hala yerinde olduğunu anlayabilirsiniz. Vajina yukarısında olduğu için ip görülmez.
RİA'nın takıldığı tarihin kaydını tutmak iyidir. Süresi dolmadan çıkarıldığından emin olmanız gerekir
Spiral Rahim İçi Araçların Diğer doğum Kontrol Yöntemlerine Göre Avantajları
Bakır veya hormonal Spiral RİA'ların avantajları şunları içerir:
- Hamileliği önlemede %99'dan fazla etkilidirler.
- Uzun süre boyunca görev yaparlar.
- Emziren kişilerin kullanması güvenlidir.
- Hiçbir ilaç ile etkileşime girmez.
- Hormonlu RİA sadece progestojen içerir ve bakır RİA'da hormon yoktur.
- Bir kez yerleştirdikten sonra, doğru konumdan çıkmadığından emin olmak için adet döneminizden sonra her ay ipliği kontrol etmekten başka bir şey yapmanıza gerek yoktur.
- Cihaz, uygun şekilde eğitilmiş bir doktor tarafından herhangi bir zamanda çıkarılabilir.
- Bakır veya hormonal RİA çıkarıldıktan sonra hamile kalma şansınız normale dönecektir.
Hormonal RİA'nın avantajları şunları içerir:
- Adet dönemleri daha hafif kanamalarla geçer.
- Adet dönemleri daha az ağrılı olabilir.
Bakır RİA'nın avantajları şunları içerir:
- Hormonal kontrasepsiyon kullanmak istemeyen kadınların tercihidir.
- Acil kontrasepsiyon için çok etkili bir yöntemdir.
Hormonal Spiral RİA kullanmanın herhangi bir yan etkisi var mı?
Olası yan etkiler şunlardır:
- İlk takıldığında, bazı kullanıcılar genellikle birkaç gün sonra geçen kramplar yaşayabilir.
- Bazen Spiral RİA çıkabilir. Bu, takıldığından sonraki ilk 3 ayda daha sık görülür.
- Adet dönemi değişimleri. İlk 3 ila 6 ayda lekelenme veya sık kanama yaygındır. 6 aya kadar, kullanıcıların yaklaşık %95'i hafif bir düzenli adet görecek veya hiç kanaması olmayacak (bu durum vücuda zararlı değildir).
- Göğüs bölgesinde hassasiyet, baş ağrıları, cilt değişiklikleri ve ruh hali değişiklikleri yaşayabilirsiniz. Bu yan etkiler neredeyse her zaman kendiliğinden düzelir. Hormonal RİA'nın kilo alımına neden olduğu gösterilmemiştir.
Bakır RİA kullanmanın herhangi bir yan etkisi var mı?
Bakır RİA kullanırken olası yan etkiler şunlardır:
- İlk üç ayda lekelenme veya sık kanama. Bu neredeyse her zaman kendiliğinden düzelir ve normal kanama düzeniniz geri döner.
- Daha ağır adet dönemleri.
Spiral RİA ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir mi?
RİA ilk takıldığında yaklaşık 300 kullanıcıdan 1'i enfeksiyon kapar. Bu, antibiyotiklerle başarıyla tedavi edilebilir.
RİA kullanırken hamile kalma olasılığı çok çok düşüktür. Rahim içi araç varken hamile kalırsanız ektopik gebelik geliştirme şansı daha yüksektir. Bu, hamileliğin fallop tüplerine (yumurtanın rahme giden yolu) yerleşebileceği anlamına gelir. Bu acilen tıbbi olarak değerlendirilmeli ve gerektiği şekilde tedavi edilmelidir.
Spiral RİA ne zaman iyi bir seçenek değildir?
Aşağıdaki durumlarda RİA sizin için iyi bir seçenek olmayabilir:
- olağan dışı şekilde bir rahim
- mevcut bir pelvik enfeksiyon
Aşağıdaki durumlarda hormonal RİA sizin için iyi bir seçenek olmayabilir:
- meme kanseri geçmişi
- şiddetli karaciğer hastalığı
Aşağıdaki durumlarda bakır RİA sizin için iyi bir seçenek olmayabilir:
- ağır adet dönemleri
- düşük demir seviyeleri
- endometriozis
Bebek doğurduktan sonra Spiral RİA kullanabilir miyim?
Doğumdan hemen sonra Spiral RİA taktırabilirsiniz. Doğumdan hemen sonra takılmamışsa en az 4 hafta beklemeniz gerekir. Emziriyorsanız RİA'ları kullanmak güvenlidir.
Spiral RIA çıkarılabilir mi?
Spiral RİA herhangi bir zamanda bir doktor tarafından çıkarılabilir. RİA çıkarıldığında doğurganlığınız hızla geri dönecek.
Spiral RİA Cinsel Hastalıklardan Koruma Sağlamaz
Her iki Spiral RİA türü de cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara karşı koruma sağlamaz.
Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara yakalanma riskini azaltmanın en iyi yolu, tüm cinsel aktivitelerde prezervatif gibi bariyer yöntemleri kullanmaktır. Kondomlar RİA'larla birlikte kullanılabilir.
