Miyom Nedir, Tehlikeli midir?
Miyom hücreleri; rahim çevresinde veya içinde gelişen, kanser olmayan zararsız tümörlerdir. Rahimde oluşan miyomlar, sıklıkla doğurganlık yıllarında ortaya çıkan kanser olmayan tümör hücreleridir. Miyomların, rahim kanseri ve gelişimine, büyümesine herhangi bir etkisi bulunmamaktadır. Daha çok kas dokusunda oluşan miyomlar, nadiren servikste(rahim ağzı) gelişir. Geliştiğinde de, genellikle rahmin daha büyük ve üst kısmında yer alır. Bu kısımda yer alan miyomlara, tümör lifi veya leiomiyomları da denir.
Birçok kadın yaşamları boyunca miyomlara sahip olup, belirtileri fark etmemiş olabiliyor. Doktorunuz miyomunuzu; pelvik (leğen kemiğiyle ilgili) bir muayene ya da doğum öncesi ultrasonla saptayabilir.
Miyoma Neden Olan Faktörler
Östrojen, miyom hücrelerini büyümesinde aktif rol alan bir etkendir. Hamileliğin ilk üç ayında, üçte biri oranda miyom hücrelerinde büyüme gözlemlenmiştir, ancak menopoz sonrası küçülmeye doğru ilerlemektedir. Bunun dışında, menopoz sonrası hormon tedavisi almak, miyomla ilgili belirtileri ve şikayetleri çoğaltabilir.
Diğer faktörler:
Etnisite: Siyahi etnik kökenden kişilerde, beyaz etnik kökenden gelen bireylere nazaran daha fazla miyom belirtisi ve tanısı konulmuştur.
Yaş: Genç yaştaki bireylerde görülme ihtimali, yaşlılardan çok daha fazladır. Özellikle 30 yaşına kadar hamilelikte daha sık miyom görüldüğüne rastlanmıştır.
Erken regl olma: İlk reglini erken dönemde olmak, miyom üretiminde etkilidir.
Kafein ve alkol tüketimi
Genetik faktörler: Araştırmaların gösterdiği üzere, spesifik genetik değişiklikler, miyom büyümesine sebebiyet verebiliyor.
Genel sağlık durumu: Obezite ve yüksek tansiyon, miyom gelişmesinde ve büyümesinde etkiye sahip olabilir.
Beslenme alışkanlıkları: Aşırı kırmızı et tüketimi, miyomların gelişmesi ihtimalini arttırır.
Miyom Belirtileri ve Rahatsızlıkları
Çoğunlukla görülen belirtilerden biri vajinal kanamadır. Bunun dışında ki belirtiler şunlardır:
- Bel ağrısı
- Sık idrara çıkma
- Anemi(kansızlık)
- Yorgunluk ve zayıflık
- Ağrılı cinsel ilişki
- Miyomlar enfekte olursa vajinadan ağrı, kanama veya akıntı
- Nadir durumlarda karında bir baskı veya yumru hissi
- Bir miyom idrar akışını engelliyorsa, idrar yapma zorluğu, idrara çıkma sonunda damlama veya idrar tutma. Miyomu olan kadınlarda idrar yolu enfeksiyonlarının gelişme olasılığı daha yüksektir.
- İleri evrelerde kısırlık, hamilelik komplikasyonları ve anormal kanamalar da görülebilir.
Miyom Türleri
Subserozal miyomlar: En yaygın miyom türünden olan subserozal miyomlar, rahim dışına pelvise doğru itilebilirler. Belirli zamanlarda büyüyebilir ve rahme tutunan bir sapa(saplı tümör) sahip olabilir.
İntramural miyomlar: Bu miyomlar rahmin kas duvarında gelişir.
Submukozal miyomlar: Bu miyomlar nadirdir. Rahim içindeki açık alana doğru büyüyebilirler ve ayrıca bir sap içerebilirler.
Miyom Hastalığına Tanı Nasıl Konur?
Fiziki muayene: Doktorunuz karın veya pelvik sırasında sert ve ağrısız bir yumruya rastlayabilir.
Bunun dışında tanı konulabilecek iki yöntem vardır:
Ultrason: Ultrason, en yaygın biçimde kullanılan miyom tarama yöntemidir. Fibroid(miyom) teşhisi için ses dalgaları kullanılır ve duyabileceğimizden çok daha yüksek boyutta frekansları içermektedir. Miyom türünüze göre de tanı yönteminiz değişecektir.
MRI: MRI testi, görüntü üretmek için mıknatıs ve radyo dalgalarını kullanır ve doktorunuzun miyom boyutu, sayısı ve konumu hakkında bilgi edinmesini sağlar. Yanlış teşhis koyulmuş hastalığın da görüntülenmesine yardımcı olur.
Laboratuvar testleri: Anormal kanamaların görüldüğü vakalarda, kronik kan kaybı nedeniyle aneminiz olup olmadığını belirlemek için bu yöntem kullanılır. Tam kan sayımı(CBC), kan testleri gibi testler; tiroid problemlerinin de anlaşıldığı yöntem olarak kullanılabilir.
Diğer görüntüleme testleri:
Histerosonografi: Uterus boşluğunu genişletmek için steril salin kullanılır, hamilelik girişiminde bulunan veya ağır regl kanamaları olan kadınlarda; miyom, rahim ağzı astarının görüntülenmesi gibi süreçleri içerir.
Histerosalpingografi: Histerosalpingografik röntgen görüntülerinde, rahim boşluğunu ve fallop tüplerini vurgulamak için bir boya kullanır. İnfertilite(kısırlık) endişeniz varsa doktorunuz bunu önerebilir. Bu test, doktorunuzun fallop tüplerinizin açık mı yoksa tıkalı mı olduğunu belirlemesine yardımcı olabilir ve bazı miyom hücrelerini gösterebilir.
Histereskopi: Bu yöntemde, doktorunuz histereskop denilen küçük, ışıklı bir teleskopu rahim ağzınızdan rahminize yerleştirir. Doktorunuz daha sonra rahminize salin(su çözeltisi) enjekte ederek rahim boşluğunu genişletir ve doktorunuzun rahminizin duvarlarını ve fallop tüplerinizin açıklıklarını incelemesine izin verir.
Miyom Hastalığı Tedavi Yöntemleri
Reçetesiz (OTC) ağrı kesici ilaçlar: OTC ilaçları, miyomların neden olduğu ağrı ve belirtileri önlemek amacıyla kullanılabilir.
Demir takviyeleri: Aşırı kanama dolayısıyla gelişmiş aneminiz varsa, doktorunuz tarafından demir takviyesi almanız önerilebilir.
Doğum kontrolü: Doğum kontrolü, miyom belirtilerine-özellikle ağır regl kanamaları ve kramplar için- yardımcı olmak için de kullanılabilir.
Gonadotropin salgılatıcı hormon (GnRH) agonistleri: Bu ilaçlar burun spreyi veya enjeksiyon yoluyla alınabilir ve miyomlarınızı küçülterek çalışırlar. Bazen ameliyattan önce bir miyomu küçültmek için kullanılırlar, bu da miyomu çıkarmayı kolaylaştırır. Ancak bu ilaçlar geçicidir ve onları almayı bırakırsanız miyomlar tekrar büyüyebilir.
Oral tedaviler: Rahim ağzı kanaması ve miyom belirtileri olan kadınlar için çeşitli ilaç tedavilerinin oral yolla alınmasıdır. 24 aya kadar kullanılabilirler. Bu terapinin artıları ve eksileri için doktorunuzla konuşun.
Ameliyatlar
Miyomektomi: Rahminizden zarar vermeden miyomların çıkarılmasını sağlayan işlemdir. Miyomektominin birçok çeşidi vardır, nasıl yapılacağına karar vermek, nerede ve ne büyüklükte miyomlara sahip olduğunuza göre değişkenlik gösterecektir.
Histereskopi: Bu işlem, rahim içine dürbün (ince, esnek tüp benzeri bir alet) sokularak yapılır. Bu kısımda herhangi bir kesi alınmamaktadır, ancak daha sonra doktorunuz tarafından miyomlar kesilerek, çıkarılacaktır.
Laparoskopi: Gerekli aletler yardımıyla fibroidlerin (miyom), rahimden çıkarılması işlemidir. Histeroskopiden farklı olarak bu işlemde, karnınıza birkaç küçük kesi yerleştirilir. Bu işlem robot yardımıyla da gerçekleşebilir.
Laparatomi: Bu işlem esnasında da karnınıza kesi atılır ve bu daha büyük olan kesiden miyomlar çıkarılır. Gelecekte gebelik planlamıyorsanız, doktorunuzun önerebileceği ek cerrahi işlemler de olabilir. Bu ek cerrahi işlemlerin gebeliği önleme ihtimali de bulunmaktadır. Bu işlemler şu şekilde sıralanabilir:
Histerektomi: Bu ameliyat ile rahminiz alınır ve miyomlara kesin çözüm olarak sunulabilecek tek tedavi yöntemidir. Miyomlar, rahmin alınmasıyla bir daha geri gelemez ve sadece rahmin alındığı yumurtalıkların bırakıldığı durumlarda menopoza giremezsiniz. Bu işlem, miyomlarınızdan çok ağır kanamanız varsa veya büyüyen miyomlarınız varsa önerilir.
Rahim fibroid embolizasyonu: Bu prosedür, jinekoloğunuzla birlikte çalışan bir girişimsel radyolog tarafından gerçekleştirilir. Rahim arterine veya radyal artere küçük bir kateter yerleştirilir ve uterus(rahim) arterinden miyomlara kan akışını engellemek için küçük parçacıklar kullanılır. Kan akışı kaybı, miyomları küçültür ve belirtilerinizi iyileştirir.
Radyofrekans ablasyon (RFA): Hastalık nedeni bilinmeyen rahim miyomlu kadınlar için güvenli ve etkili bir tedavi yöntemidir. Bunun dışında MRI ve Ultrason da miyomlara zarar veren etkileyici ve yenilikçi işlemlerdendir.
Morselasyon: Miyomları daha küçük parçalara ayırarak, çıkarılması işlemidir. Bu işlem, daha önce bilinmeyen bir kanser hücresinin ufak parçalara ayrılmasıyla, olan kanser hücresinin yayılması sonucu doğurabilir. Riskli olması bakımından çok sık tercih edilmeyen bir yöntemdir. Fakat bu genç, henüz menopoza girmemiş kadınlarda düşük bir ihtimal olduğundan doktorun tavsiyesiyle uygulanabilir. Yaşlı kadınlarda kanser riski daha fazla olduğundan tercih edilmemelidir.
Eğer Hamile Kalmak İstiyorsanız Hangi Yöntemler Kullanılmalıdır?
Hamile kalmak isteyen bireylerde histerektomi ve endometriyal ablasyon işlemleri tercih edilmemelidir. Gelecekteki doğurganlığınız için endişe ediyorsanız, rahmin arter embolizasyonu ve radyofrekans ablasyonu da iyi seçenekler olmayabilir.
Miyom tedavisi gerekliyse ve doğurganlığınızı etkilememesini istiyorsanız, genellikle tercih edilen tedavi yöntemi myomektomidir. Uygulanmasını istediğiniz yöntemi doktorunuzla direkt olarak tartışınız ve sizin için olumlu olacak işleme karar veriniz.
Rahim miyomu olan birçok kadın, hiçbir belirti yaşamayabiliyor ya da yaşayabilecekleri belirtiler çok hafif rahatsızlıklar olabiliyor. Sizin için de durum bu şekilde gelişiyorsa, kontrollerinizi aksatmamak önemli bir önlemdir. Acele etmemeye çalışın. Miyomlar kanserli hücreler değildirler ve nadiren hamileliğe müdahale ederler. Yavaş büyüyen organizmalardır ve menopozdan sonra üreme hormon seviyelerinin düştüğü zaman diliminde de küçülme eğilimdedirler.
