Vazektomi Nedir?
Vazektomi, meninize sperm tedarikini kesen bir erkek doğum kontrol yöntemidir. İşlem sperm taşıyan tüplerin kesilip kapatılması ile gerçekleştirilir. Vazektomi sonrasında problem yaşama riski düşüktür ve işlem genellikle lokal anestezi altında gerçekleştirilir.
Vazektomi yaptırmadan önce gelecekte çocuk sahibi olmak istemediğinizden emin olmanız gerekir. Vazektomi işleminin geri dönüşü mümkün olsa da, vazektomi erkek doğum kontrolünün kalıcı bir şekli olarak düşünülmelidir.
Vazektomi cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara karşı koruma sağlamaz.
Vazektomi Ne İçin Yapılır?
Vazektomi, gelecekte çocuk sahibi olmak istemediğinden emin olan erkekler için güvenli ve etkili bir doğum kontrol seçeneğidir.
- Vazektomi gebeliği önlemede yaklaşık yüzde 100 etkilidir.
- Vazektomi, düşük komplikasyon veya yan etki riski olan basit bir ameliyattır.
- Vazektominin maliyeti, kadın sterilizasyonunun (tüp ligasyonu) maliyetinden veya kadınlar için uzun vadeli doğum kontrol ilaçlarının maliyetinden çok daha düşüktür.
- Vazektomi, cinsel ilişkiden önce prezervatif takmak gibi doğum kontrol adımları atmanıza gerek kalmayacağı anlamına gelir.
Vazektomi İşleminin Olası Riskleri
Vazektomi ile ilgili genel bir endişe, daha sonra çocuk sahibi olma konusundaki fikrinizi değiştirebilmenizdir. Vazektominizi tersine çevirmek mümkün olsa da, bu müdahalenin işe yarayacağının herhangi bir garantisi yoktur. Vazektomiyi geri döndürme ameliyatı vazektomiden daha karmaşıktır, vazektomi ameliyatına göre daha pahalı olabilir ve bazı durumlarda etki göstermez.
Vazektomi sonrası çocuk sahibi olmak için tüp bebek gibi başka tedavi yöntemleri de mevcuttur. Ancak bu teknikler pahalıdır ve her zaman etkili değildir. Vazektomi yaptırmadan önce, gelecekte çocuk sahibi olmak istemediğinizden emin olun.
Kronik testis ağrınız veya testislerinizi etkileyen bir hastalığınız varsa, vazektomi için iyi bir aday sayılmazsınız. Çoğu erkek için vazektomi, gözle görülür herhangi bir yan etkiye neden olmaz ve ciddi komplikasyonların oluşma riski nadirdir.
Ameliyattan hemen sonra görülebilecek olası yan etkiler şunları içerebilir:
- Skrotum içinde kanama veya kan pıhtısı (hematom)
- Meninizdeki kan
- Skrotumun morarması
- Ameliyat bölgesinin enfeksiyonu
- Hafif ağrı veya rahatsızlık hissi
- Şişme
İlerleyen zamanlarda görülebilecek olası komplikasyonlar şunları içerebilir:
- Ameliyat olan kişilerin %1 ila %2'sinde görülebilen kronik ağrı
- Boşalma sırasında daha da kötüleşen bir ağrıya neden olabilen testiste sıvı birikmesi
- Sperm sızıntısının neden olduğu iltihaplanma (granülom)
- Spermi (epididim) toplayan ve taşıyan üst testisin üzerinde yer alan küçük, sarmal tüpte gelişen anormal bir kist (spermatosel)
- Skrotumda şişmeye neden olan, bir testisi çevreleyen sıvı dolu bir kese oluşumu (hidrosel)
Birçok erkek, vazektominin ciddi sorunlara yol açabileceğinden endişe etmektedir ancak bu korkular asılsızdır. Vazektomi aşağıdakileri etkilemez:
- Cinsel performans. Vazektomi, çocuk sahibi olmanızı engellemekten başka hiçbir şekilde cinsel dürtünüzü etkilemez. Erkekler vazektomiden sonra daha yüksek cinsel tatmin bildirmektedir.
- Cinsel organlarınıza kalıcı hasar. Ameliyat sırasında testislerinizin, penisinizin veya üreme sisteminizin diğer bölümlerinin yaralanma riski çok azdır. Son derece nadir durumlarda, kan kaynağının zarar görmesi testis kaybına neden olabilir, ancak cerrahınız yetenekliyse bunun gerçekleşmesi hiç olası değildir.
- Bazı kanserlere yakalanma riski. Geçmişte vazektomi ile testis veya prostat kanseri arasında olası bir bağlantı hakkında bazı endişeler olsa da, kanıtlanmış bir bağlantı yoktur.
- Kalp hastalığı riski. Kanser korkularında olduğu gibi, vazektomi ile kalp problemleri arasında herhangi bir bağlantı yok gibi görünüyor.
- Şiddetli ağrı. Ameliyat sırasında hafif ağrı ve çekme hissedebilirsiniz, ancak şiddetli ağrı nadirdir. Aynı şekilde, ameliyattan sonra biraz ağrınız olabilir, ancak çoğu erkek için ağrı hafiftir ve birkaç gün sonra geçer.
Vazektomi Hazırlığı
Gıda ve ilaçlar
Doktorunuz muhtemelen ameliyattan birkaç gün önce aspirin, nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar veya diğer kan inceltici ilaçları almayı bırakmanızı isteyecektir. Bunlar, varfarin, heparin ve ibuprofen gibi reçetesiz satılan ağrı kesici ilaçları içerebilir.
Giyim ve kişisel eşyalar
Skrotumu desteklemek ve şişmeyi en aza indirmek için prosedürden sonra giymek için bir çift dar iç çamaşırı getirin.
Diğer önlemler
Ameliyat günü duş alın veya banyo yapın. Genital bölgenizi iyice yıkadığınızdan emin olun. Gerekirse bölgedeki tüyleri kesin.
Ameliyattan sonra, araba kullanmanın ameliyat bölgesinde neden olabileceği hareket ve baskıdan kaçınmak için sizi eve götürebilecek bir yakınınızı ayarlayın.
Vazektomi Ameliyatı Nasıl Gerçekleştirilir?
Vazektomi ameliyatından önce
Vazektomi ameliyatından önce, doktorunuz bu yöntemin sizin için doğru doğum kontrol yöntemi olduğundan emin olmak amacıyla sizinle görüşmek isteyecektir.
İlk randevunuzda aşağıdakileri konular hakkında konuşabilirsiniz:
- Vazektominin kalıcı olduğu ve gelecekte çocuk sahibi olmak isteyebileceğiniz bir ihtimal varsa bunun iyi bir seçim olmadığı
- Çocuğunuz olup olmadığı ve bir ilişkiniz varsa, eşinizin karar hakkında ne düşündüğü
- Kullanabileceğiniz diğer doğum kontrol yöntemleri
- Vazektomi ameliyatı, iyileşme süreci ve olası komplikasyonlar
Vazektomi genellikle lokal anestezi altında yapılır; bu, uyanık olacağınız ve ameliyat alanını uyuşturmak için ilaçların kullanılacağı anlamına gelir.
Vazektomi ameliyatı sırasında
Vazektomi ameliyatı genellikle yaklaşık 10 ila 30 dakika sürer. Vazektomi sırasında doktorunuz muhtemelen şu adımları izleyecektir:
- Küçük bir iğne ile skrotumunuzun derisine lokal anestezik enjekte ederek ameliyat bölgesinin uyuşturulması.
- Ameliyat alanı uyuştuğunda testis torbanızın üst kısmında küçük bir kesik gerçekleştirilmesi, veya "neştersiz" teknikle, kesi yerine skrotumda küçük bir delik açılması.
- Testisinizden meni taşıyan tüpün (vas deferens) yerinin bulunması.
- Vas deferensin bir kısmının geri çekilmesi.
- Vas deferens'in skrotumdan çıkarıldığı yerden kesilmesi.
- Vas deferens'in bağlanarak, ısı (koterizasyon), cerrahi klipsler veya başka bir yöntem kombinasyonu kullanarak kapatılması. Ardından doktorunuz vas deferensin uçlarını skrotuma geri yerleştirecektir.
- Ameliyat bölgesindeki kesinin kapatılması. Dikişler veya yapıştırıcı kullanılabilir. Bazı durumlarda yara zamanla kendi kendine kapanmaya da bırakılabilir.
Vazektomi ameliyatından sonra
Vazektomiyi takiben, biraz morarma, şişme ve ağrınız olacaktır. Bu semptomlar genellikle birkaç gün içinde iyileşir. Doktorunuz ameliyat sonrası iyileşmeniz için size bazı talimatlar verecektir. Doktorunuz size şunları önerebilir:
- Ameliyat bölgesinden kan sızması, 38 dereceden daha yüksek ateş, kızarıklık, kötüleşen ağrı veya şişlik. gibi enfeksiyon belirtileriniz varsa hemen hastanenizi arayın
- Vazektominizden sonra en az 48 saat boyunca skrotumunuzu bir bandaj ve dar iç çamaşırı ile destekleyin.
- İlk iki gün skrotuma buz uygulayın.
- Ameliyattan sonra aktivitenizi sınırlayın. Ameliyattan sonra 24 saat dinlenmeniz gerekecek. Muhtemelen iki veya üç gün sonra hafif aktivite yapabilirsiniz, ancak bir hafta kadar spor yapmaktan, ağırlık kaldırmaktan ve ağır işlerden kaçınmanız gerekir. Aşırı aktivite, skrotum içinde ağrı veya kanamaya neden olabilir.
- Bir hafta kadar herhangi bir cinsel aktiviteden kaçının. Boşalırsanız, meninizde ağrı hissedebilir veya kan görebilirsiniz. Cinsel ilişki yaşıyorsanız, doktorunuz sperminizin artık meninizde bulunmadığını onaylayana kadar başka bir doğum kontrol yöntemi kullanın.
Vazektomiden sonra meni (seminal sıvı) boşaltacaksınız, ancak yaklaşık 20 kez boşaldıktan sonra artık bu sıvı sperm (üreme hücreleri) içermeyecektir. Bir vazektomi, testisler tarafından yapılan spermin meniye ulaşmasını engeller. Bunun yerine vücut, zararsız olan spermi emer.
Vazektomi Sonuçları
Vazektomi, hamileliğe karşı anında koruma sağlamaz. Doktorunuz meninizde sperm olmadığını onaylayana kadar alternatif bir doğum kontrol yöntemi kullanmaya devam edin. Korunmasız cinsel ilişkiye girmeden önce, meninizden herhangi bir spermi temizlemek için birkaç ay veya daha uzun süre beklemeniz ve 15 ila 20 kez veya daha fazla boşalmanız gerekir.
Çoğu doktor, sperm bulunmadığından emin olmak için ameliyattan altı ila 12 hafta sonra bir takip sperm analizi yapar. İncelemek için doktorunuza meni örnekleri vermeniz gerekecektir. Meniniz daha sonra sperm olup olmadığını görmek için mikroskop altında incelenir.
Vazektomi etkili bir doğum kontrol yöntemidir, ancak sizi veya eşinizi klamidya veya HIV/AIDS gibi cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan korumayacaktır. Bu nedenle, cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyon kapma riskiniz varsa, vazektomi geçirdikten sonra bile prezervatif gibi diğer koruma yöntemlerini kullanmalısınız.
