Gül Hastalığı Nedir?
Gül hastalığı (rozasea), yüzünüzde kızarıklığa ve kan damarlarının görünürleşmesine neden olan yaygın bir cilt rahatsızlığıdır. Hastalık ayrıca küçük, kırmızı, irin dolu şişlikler üretebilir. Bu belirti ve semptomlar haftalar veya aylar boyunca tekrar tekrar alevlenebilir ve daha sonra bir süreliğine ortadan kaybolabilir. Rozasea sivilce, diğer cilt sorunları veya doğal cilt kızarıklıkları ile karıştırılabilir.
Gül hastalığı herkesi etkileyebilir. Ancak en çok açık tenli orta yaşlı kadınlarda görülür. Gül hastalığının kesin tedavisi yoktur, ancak uygulanan tedaviler belirtileri kontrol altında tutabilir ve azaltabilir.
Gül Hastalığının Nedenleri?
Gül hastalığının nedeni bilinmemektedir, ancak kalıtsal ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonu sonucunda hastalığın oluştuğu düşünülmektedir. Gül hastalığı kötü hijyen sonucunda oluşmamaktadır.
Aşağıdakiler de dahil olmak üzere bir dizi faktör hastalığın alevlenmesini tetikleyebilir:
- Sıcak içecekler ve baharatlı yiyecekler
- Kırmızı şarap veya diğer alkollü içecekler
- Aşırı sıcak hava
- Güneş ışığı veya rüzgar
- Aşırı duygusal dönemler
- Egzersiz yapmak
- Bazı tansiyon ilaçları da dahil olmak üzere kan damarlarını genişleten ilaçlar
- Çeşitli kozmetik ürünler
Gül Hastalığının Risk Faktörleri
Gül hastalığı herkeste görülebilir. Ancak, aşağıdaki durumların varlığında gül hastalığı geliştirme riskiniz daha yüksek olabilir:
- Kadınsanız
- Açık tenliyseniz veya cildiniz güneşten zarar görmüşse
- 30 yaşın üzerindeyseniz
- Sigara kullanıyorsanız
- Ailede gül hastalığına sahip bireyler varsa
Gül Hastalığı Belirtileri
Gül hastalığı belirtileri genellikle şunları içerir:
- Yüzde kızarıklık. Gül hastalığı genellikle yüzünüzün orta kısmında zor iyileşen bir kızarıklığa neden olur. Burnunuzdaki ve yanaklarınızdaki küçük kan damarları hastalık alevlendiğinde genellikle şişer ve görünür hale gelir.
- Şişmiş, kırmızı yumrular. Gül hastalığı olan birçok insanın yüzlerinde akneye benzeyen sivilceler gelişir. Bu şişlikler bazen irin içerir. Cildinizin sıcak ve hassas olduğunu hissedebilirsiniz.
- Göz problemleri. Gül hastalığı olan birçok insan kuru, tahriş olmuş, şişmiş gözler ve kırmızı, şişmiş göz kapağı gibi problemler yaşayabilir. Bu durum, oküler rozasea olarak bilinir. Bazı insanlarda göz semptomları cilt semptomlarından önce başlar.
- Burunda büyüme. Zamanla, rozasea nedeniyle burun üzerindeki cilt kalınlaşarak burnun şişkin görünmesine (rinofima) neden olabilir. Bu durum, erkeklerde kadınlardan daha sık görülür.
Gül Hastalığının Komplikasyonları
Zamanla, burnunuzdaki ve yanaklarınızdaki yağ bezleri büyüyebilir, bunun sonucunda burnunuzun üzerinde ve çevresinde doku birikmesi gözlemlenebilir. Bu komplikasyon erkeklerde kadınlara göre çok daha yaygındır ve yıllar içinde yavaş yavaş gelişir.
Gül Hastalığının Tanısı Nasıl Konulur?
Gül hastalığının teşhisinde spesifik bir tanı testi kullanılmamaktadır. Bunun yerine, doktorunuz belirtilerinizin ne zaman başladığı, ne süre ile devam ettiği ve hangi aralıklarla tekrarladığı gibi bilgiler üstünden, gerçekleştireceği muayene sonrası tanıyı koyacaktır. Sedef hastalığı, egzama veya lupus gibi diğer hastalıkların varlığını ekarte etmek için doktorunuz bazı testleri yapmanızı isteyebilir. Bu hastalıklar bazen gül hastalığına benzer belirtilere neden olabilir.
Gözlerinizi etkileyen belirtileriniz varsa doktorunuz bir göz doktoru tarafından muayene edilmenizi önerebilir.
Gül Hastalığının Tedavisi
Gül hastalığının tedavisi, belirtileri kontrol altında tutmaya odaklanır. Çoğu zaman tedavi, iyi cilt bakımı ve reçeteli ilaç kullanımının bir kombinasyonunu içerir.
Tedavinizin süresi, belirtilerinizin tipine ve şiddetine bağlıdır. Hastalıkta tekrar etme riski yüksektir.
İlaçlar
Son yıllarda gül hastalığı tedavisinde yeni ilaçlar geliştirilmiştir. Doktorunuzun reçete ettiği ilaç türü, yaşadığınız belirtilere bağlıdır. Size uygun tedaviyi bulmak için farklı ilaç seçenekleri veya ilaç kombinasyonlarını denemeniz gerekebilir.
Gül hastalığı için kullanılabilen reçeteli ilaçlar şunları içerir:
- Kızarıklığı azaltan topikal ilaçlar. Hafif ila orta derecede gül hastalığı için doktorunuz cildin etkilenen bölgesine uygulayabileceğiniz bir krem veya jel reçete edebilir. Bu ilaçlardan bazıları kan damarlarını daraltarak kızarıklığı azaltır. İlaçların etkisi kullanımdan sonra 12 saat içinde görülmeye başlar. İlaçların kan damarları üzerindeki etkisi geçicidir, bu nedenle ilacın düzenli olarak uygulanması gerekir. Diğer topikal ürünler ise kızarıklık üzerinde daha az etkiye sahiptir ancak hafif gül hastalığı sivilcelerini kontrol altında tutmaya yardımcı olur. Bu ilaçlar arasında azelaik asit, metronidazol ve ivermektin bulunur. Azelaik asit ve metronidazol kullanımında, genellikle iki ila altı hafta boyunca gözle görülür iyileşmeler görülmez. Ivermektinin cildi iyileştirmesi daha uzun sürebilir, ancak ivermektin metronidazole göre daha uzun süre boyunca hastalığın tekrar etmemesini sağlar.
- Oral antibiyotikler. Doktorunuz, şişlikler ve sivilceler ile kendini gösteren orta ila şiddetli gül hastalığı tedavisinde doksisiklin gibi oral bir antibiyotik reçete edebilir.
- Oral akne ilacı. Diğer tedavilere yanıt vermeyen şiddetli gül hastalığınız varsa, doktorunuz izotretinoin kullanmanızı önerebilir. Bu ilaç gül hastalığının akne benzeri lezyonlarını temizlemeye yardımcı olan güçlü bir oral akne ilacıdır. Bu ilaç yenidoğanlarda ciddi doğumsal deformitelere sebep olması nedeniyle hamilelik döneminde kullanılmamalıdır.
Diğer Tedavi Yöntemleri
Lazer tedavisi ve diğer ışık bazlı tedaviler, genişlemiş kan damarlarının kızarıklığını azaltmaya yardımcı olabilir. Cildinizin iyileşmiş görünümünü korumak için periyodik olarak tedavinin tekrarlanmasına ihtiyaç duyulabilir.
Tavsiyeler
Bazı kişisel bakım uygulamaları, gül hastalığının belirtilerini kontrol altında tutmanıza ve hastalığın alevlenmelerini önlemenize yardımcı olabilir, bunlardan bazıları:
- Hastalığı oluşturan tetikleyicileri tanımlayın ve bunlardan kaçının. Sizde hastalığın alevlenmesine neden olan şeyleri keşfedin ve bu tetikleyicilerden kaçının.
- Yüzünüzü koruyun. Günlük güneş koruyucu uygulayın. Hem ultraviyole A hem de ultraviyole B ışınlarını engelleyen SPF 30 veya daha yüksek geniş spektrumlu bir güneş kremi kullanın. Yüzünüz için kullandığınız herhangi bir topikal ilacı uyguladıktan sonra ve herhangi bir kozmetik ürünü uygulamadan önce güneş kreminizi sürün. Cildinizi korumak için şapka takın ve öğle güneşinden kaçının. Soğuk, rüzgarlı havalarda bir eşarp veya kar maskesi kullanın.
- Cildinize nazikçe davranın. Yüzünüzü çok fazla ovalamayın ve mümkün olduğunca yüzünüze dokunmayın. Yüzünüzü sık sık nemlendirin. Alkol veya diğer cilt tahriş edici maddeler içeren ürünleri kullanmaktan kaçının.
Ne zaman doktora görünmelisiniz?
Yüzünüzde sürekli tekrarlayan ve zor geçen kızarıklıklar varsa, teşhis ve uygun tedavi için bir cilt hastalıkları uzmanına (dermatolog) başvurun.
