Birçok aktivite kaslarda, bağlarda ve tendonlarda yumuşak doku hasarına neden olabilmekte ve sonuç olarak ağrı, şişme ve morarma oluşturabilir. Yumuşak doku yaralanmaları şu şekilde sınıflandırılmaktadır:
· Kontüzyonlar (çürükler)
· Burkulma
· Tendinit
· Bursit
· Stres yaralanmaları
· Gerilme ve zorlanmalar
Kontüzyon nedir?
Kontüzyon (çürük), genellikle tekme, düşme veya darbe gibi künt bir kuvvet tarafından üretilen yumuşak doku yaralanmasıdır. Çürük durumunda, dokuda oluşan kanama nedeniyle bölgede ağrı, şişme ve renk değişikliği olacaktır. Kontüzyon tedavisi dinlenme, buz, kompresyon ve yüksekte tutma tedavilerini içerir. Daha ciddi çürüklerin bir doktor tarafından muayene edilmesi gerekmektedir.
Burkulma nedir?
Burkulma, bir bağın kısmi yırtılmasıdır ve genellikle ayağın bükülmesiden kaynaklanır. Burkulmalar genellikle ayak bileklerini, dizleri veya bilekleri etkiler. Burkulma tedavisi dinlenme, buz, kompresyon ve yüksekte tutma gibi tedavileri içerir. Bağların tamamen yırtıldığı durumlarda cerrahi onarım gerekebilir.
Ayak bileği burkulması
Ligamentler , kemikleri birbirine bağlayan ve stabilize eden lifli, elastik doku bantlarıdır . Ayak bileği burkulması, ayak bileği bağlarından biri veya daha fazlası normal hareket aralığının ötesine gerildiğinde meydana gelen yaygın, ağrılı bir yaralanmadır. Ani bükülme, dönme hareketleri sonucunda burkulmalar meydana gelebilir.
Tendinit nedir?
Tendinit, kası kemiklere bağlayan esnek bir doku bandı olan tendonun iltihaplanmasıdır. Tendinit genellikle, etkilenen bölgede tekrarlayan hareketlerden kaynaklanan aşırı kullanım sonucu oluşan yaralanmalardan kaynaklanır. Yaygın olarak etkilenen alanlar arasında dirsek, el, bilek, omuz, kalça, diz, ayak bileği ve ayak bulunur.
Tedavi, iltihaplı bölgeyi dinlendirme, kompresyon, yüksekte tutma ve iltihap önleyici ilaçların kullanımını içerir. Buz, yaralanmanın akut aşamasında kullanılabilir. Bu tip yaralanmaların önlenilmesi için kademeli olarak germe ve güçlendirme egzersizleri gerçekleştirilmesi önerilmektedir. Kronik ağrının devam ettiği durumlarda, bazı tendinit türlerinin tedavisinde steroid enjeksiyonları kullanılmaktadır. Tendonun tamamen yırtıldığı durumlarda ise ameliyat gerekebilir.
Bursit nedir?
Bursit, kemikler ile kaslar veya tendonlar arasında bir yastık görevi gören sıvı dolu bir kese olan bursa'nın iltihaplanmasıdır. Tendinit gibi, bursit de genellikle aşırı kullanım sonucunda oluşan yaralanmalardan kaynaklanır. Aynı zamanda eklemin doğrudan travması sonucunda da bursit oluşumu görülebilir. Bursit genellikle omuz, dirsek, diz, kalça, ayak bileği ve ayağı etkilemektedir.
Tedavi dinlenme, kompresyon, yüksekte tutma ve anti-inflamatuar ilaçların kullanımını içerir. Akut yaralanma aşamasında şişmeyi azaltmak için buz kullanılabilir. Ağrı ve şişliğin devam ettiği durumlarda enjeksiyon gerekebilir. Enfeksiyon kaynaklı bursit durumunda doktorunuz antibiyotik kullanmanızı isteyebilir.
Stres kırığı nedir?
Stres kırığı, genellikle bacaklar, kalçalar ve ayaklar dahil olmak üzere alt ekstremitelerin ağırlık taşıyan kemiklerinde meydana gelen küçük çatlaklardır. Stres kırıkları çoğunlukla aşırı kullanım ve fiziksel aktivite artışından kaynaklanır. İlk tedavi, etkilenen bölgeyi yüksekte tutma, buz uygulaması ve antiinflamatuar ilaç kullanımını içerir. Tedavinin devamında dinlenme ile etkilenen bölgedeki baskının azaltılması, ayakkabı eklerinin kullanılması veya gerekli durumlarda bazı ekipmanlarla bölgenin hareketsizleştirilmesi gerçekleştirilir. Kemikteki çatlağı tam bir kırığa dönüştüğü durumlarda tedavi için ameliyat gerekebilir.
Kas, tendon gerilmesi nedir?
Gerilme, genellikle aşırı kullanım, kuvvet sonucunda bir kas veya tendonun hasar görmesinden kaynaklanır. Gerilme tedavisi dinlenme, buz, kompresyon ve yüksekte tutma tedavilerini içerir. Kasta yırtık oluştuğu durumlarda, cerrahi müdahale gerekebilir.
