Spastisite Nedir?
Spastisite, merkezi sinir sisteminden gelen bozulmuş sinyallerden kaynaklanan sert, sıkı kaslarla karakterizedir. Spastisite, kas spazmlarının hareketle arttığı belirli bir hipertoni türüdür. Bu bozuklukta spastik kolunuzu hareket ettirmeye çalışırsanız hareket sırasında kolunuz daha da kasılı hale gelir. Ancak bu durum etkilenen vücut kısmını hareket ettirmekten kaçınmanız gerektiği anlamına gelmemektedir.
Spastisite genellikle felç, travmatik beyin hasarı, serebral palsi, omurilik hasarı ve multipl skleroz gibi nörolojik yaralanmaların sonucunda oluşmaktadır.
Spastisiteyi anlamanın en iyi yolu sorunu beyin ve sinir sistemi açısından incelemektedir.
Spastisite ve Sinir Sistemi
Normalde kaslarınız, ne kadar gerginlik hissettikleri konusunda beyninizle (motor nöronlar aracılığıyla) sürekli iletişim halindedir. Nörolojik bir hasar bu iletişime zarar verdiğinde, kaslar artık uygun motor sinyallerini alamaz. Sonuç olarak, etkilenen kaslar, genellikle gevşememe ile birlikte uzun süreli bir kasılma durumuna girer. Spastisiteye neden olan budur.
Spastisitede Tedavi Yöntemleri
Paylaşacağımız ilk çözüm, spastisite için etkili bir kısa vadeli tedavidir. Bu yöntemin dışında uzun vadeli tedaviler de bulunmaktadır.
Spastisite İçin Botoks Tedavisi
Nörolojik hasar sonrası spastisiteyi azaltmanın bir yolu, botoks gibi “sinir blokajı” ilaçları kullanmaktır.
Botoks, kaslarınızın gerilmesini sağlayan kimyasalların salınmasını engeller ve böylece kaslarınızı gevşetir.
Botoks, spastisite için klinik olarak test edilmiş bir tedavidir. Çoğu hasta bu enjeksiyonlardan sonra önemli bir rahatlama yaşar.
Bununla birlikte, botoks uygulamaları spastisitenin altında yatan gerçek soruna değil, yalnızca spastisite belirtisine hitap eder. Botoks etkileri azaldığında sorun tekrar oluşur.
Spastisite Fizik Tedavi Yöntemleri
Nöroplastisite ve terapötik spastisite tedavisi egzersizlerinin devreye girdiği yer burasıdır. Spastisiteyi kalıcı olarak tersine çevirmenin anahtarı, beyne nöroplastisite yoluyla hareketleri yeniden öğretmektir. Nöroplastisite, etkilenen uzuvlarınızı kontrol etmek için daha fazla beyin ve sinir hücresi ayırmanıza yardımcı olur.
Bu yeniden öğrenme olayının gerçekleşmesi için, etkili rehabilitasyon egzersizlerini defalarca tekrarlamanız gerekir. Spastisite tedavisi egzersizlerini ne kadar çok uygularsanız, spastisiteniz o kadar azalır.
Spastisite Fizik Tedavisinde Egzersiz Türleri
Spastisitenin bir kısmı önemsizdir, diğer spastisite tipleri ise şiddetlidir (şiddetli gerginlik nedeniyle hareket açıklığında hareket edememe).
Farklı seviyelerde spastisite, farklı egzersiz türleri gerektirir.
1. Spastisite Fizik Tedavisinde Hareket Aralığı Egzersizleri
Spastisiteyi ilk tedavi etmeye başladığınızda, kaslarınızın çok sert olması muhtemeldir. Bunları gevşetmeye yardımcı olmak germe gibi hareket açıklığı egzersizleriyle başlamanız gerekmektedir.
Ağrı olmadığı sürece spastik kası hareket açıklığı boyunca nazikçe esnetmelisiniz.
2. Aktif Spastisite Fizik Tedavi Egzersizleri
Spastik kaslarınızda biraz hareket varsa, o zaman aktif rehabilitasyon egzersizi başarıya giden biletiniz olacaktır.
Bununla birlikte, zaten sıkı olan kasları fazla egzersiz yaparak aşırı kasmamaya dikkat etmelisiniz. Spastisite probleminiz için hangi egzersizlerin doğru olduğuna karar vermek için fizik tedavi doktorunuz size yol gösterecektir.
Kasılmış kasların karşıt kaslarını çalıştırmanız gerekmektedir. Örneğin, biseps kaslarınız çok gerginse dirseğinizi düzelterek bisepsinizi gevşeten ve uzatan egzersizlere odaklanmalısınız.
Ne kadar çok tekrar yaparsanız, spastisiteniz o kadar azalır.
3. Spastisite Fizik Tedavi Egzersizlerini Elektriksel Uyarımla Birleştirme
Gücünüzü artırmanın başka bir harika yolu ppastisite tedavisi egzersizlerinizi elektriksel stimülasyon ile birleştirmektir.
Bu yöntem, etkilenen kaslarınıza elektrik akımı uygulamak için bir makinesi kullanmayı içerir. Bu şekilde, elektriksel uyarım yoluyla beyninizi "uyandırmanıza" yardımcı olur.
Çoğu nörolojik yaralanma (felç, TBI ve SCI gibi) elektriksel uyarıma yanıt verir ve bu sonuçlar, terapötik egzersizle birleştirildiğinde güçlendirilir. Fizik tedavi doktorunuz, elektriksel stimülasyonu güvenli bir şekilde nasıl gerçekleştireceğiniz konusunda size rehberlik edecektir.
4. Spastisite Fizik Tedavisinde Ağırlık Taşıma Egzersizleri
Kolunuzu veya bacağınızı (spastisitenin olduğu yerde) düz bir pozisyona getirebiliyorsanız, ağırlık kaldırma egzersizleri yapmak spastisite için mükemmel bir tedavidir.
Kolunuzun spastisiteden etkilendiği durumlarda etkilenen kol ile ağırlık egzersizleri gerçekleştirerek spastik kasların uzamasını / gerilmesini teşvik edebilir ve beyne iyi geri bildirim sağlayabilirsiniz. Ağırlık egzersizlerinin fizik tedavi alanında bir uzman doktor tarafından belirlenmesi gerekmektedir.
Felçli Kaslarda Spastisite Nasıl Tedavi Edilir
Bazen kaslar spastisite ile o kadar sertleşir ki, kontraktürler geliştirirsiniz ve eklem boyunca hareket imkansız hale gelir.
Aşağıdaki yöntemler felçli kaslarda spastisiteyi azaltmaya yardımcı olabilir:
5. Spastisite Fizik Tedavisinde Pasif Egzersiz
Artmış kas tonusu veya spastisite nedeniyle kaslarınızı hareket ettiremediğinizde, pasif egzersizle beyninize hareketleri yeniden öğretme işlemine başlayabilirsiniz.
Pasif egzersizde, fizyoterapist etkilenen kaslarınıza her harekette yardımcı olacak ve etkilenen kaslarda hafif bir gerilme sağlayacaktır.
Kendiniz yapmasanız da, pasif hareket yine de nöroplastisiteyi etkinleştirmeye yardımcı olur. Harekete yeniden kavuşmaya başladığınızda, aktif egzersizlere geçebilirsiniz.
6. Spastisite Fizik Tedavisinde Ayna Terapisi Egzersizleri
Ayna terapisi, beyninizi bir masa üstü aynası kullanarak ve etkilenmemiş elinizi hareket ettirerek etkilenen elinizi hareket ettirdiğinize inanması için "kandırmayı" içeren özel bir terapi şeklidir.
Bu yöntem nöroplastisiteyi etkinleştirmeye ve etkilenen spastik elinize hareket sağlamaya yardımcı olabilir.
Ayna tedavisi çoğunlukla el ve kol rehabilitasyonu gibi üst ekstremite için faydalıdır.
7. Spastisite Fizik Tedavisinde Zihinsel Egzersizler
Son olarak, gerçekleştirebileceğiniz zihinsel egzersizler, kendinizi spastik kaslarınızı hareket ettirirken görselleştirerek nöroplastisiteyi artırmanın harika bir yoludur.
Spastisite tedavisi egzersizlerinizi zihninizde görselleştirme yoluyla uygulayarak, aslında nöroplastisiteyi etkinleştirmeye yardımcı olabilirsiniz. Bu yöntem klinik olarak kanıtlanmış ve efektif bir yöntemdir.
