Rahim ağzı kanseri, rahim ağzının vajinaya bağlanan alt kısmındaki rahim ağzı hücrelerinde meydana gelen bir kanser türüdür.
Cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyon olan insan papilloma virüsünün (HPV) çeşitli türleri, çoğu rahim ağzı kanserine neden olmaktadır.
HPV'ye maruz kaldığında vücudun bağışıklık sistemi tipik olarak virüsün zarar vermesini engeller. Bununla birlikte, bazı insanlarda virüs yıllarca hayatta kalır ve bazı servikal hücrelerin kanser hücrelerine dönüşmesine neden olan sürece katkıda bulunur.
Tarama testleri yaptırarak ve HPV aşısı olarak rahim ağzı kanseri geliştirme riskinizi azaltabilirsiniz.
Rahim ağzı kanseri, rahim ağzındaki sağlıklı hücreler DNA'larında değişiklikler (mutasyonlar) geliştirdiğinde başlar.
Sağlıklı hücreler belirli bir hızda büyür, çoğalır ve sonunda belirli bir zamanda ölür. Mutasyonlar, hücrelere kontrol dışı büyümelerini, çoğalmalarını söyler ve bunun sonucunda yaşlı hücreler ölmezler. Biriken anormal hücreler bir kitle (tümör) oluşturur. Kanser hücreleri yakındaki dokuları istila eder ve bir tümörden ayrılarak vücudun başka yerlerine yayılabilir (metastaz).
Rahim ağzı kanserine neyin neden olduğu net değildir, ancak rahim ağzı kanseri oluşumunda HPV'nin bir rol oynadığı kesin olarak bilinmektedir. HPV çok yaygındır, ancak virüse sahip çoğu insanda kanser geliştirmez.
Sahip olduğunuz rahim ağzı kanseri türü, hastalığın ilerleyişinin tahmini ve tedavinizi belirlemenize yardımcı olur. Rahim ağzı kanserinin başlıca türleri şunlardır:
Çok nadiren rahim ağzındaki diğer hücrelerde de kanser oluşabilir.
Rahim ağzı kanseri için risk faktörleri şunları içerir:
Erken evre rahim ağzı kanseri genellikle hiçbir belirti veya semptom üretmez.
Daha ileri düzeydeki rahim ağzı kanserinin belirti ve semptomları ise şunları içerir:
Sizi endişelendiren herhangi bir belirti veya semptomunuz varsa doktorunuzdan randevu alın.
Rahim ağzı kanseri geliştirme riskinizi azaltmak için:
Tarama testleri, rahim ağzı kanserini ve bir gün rahim ağzı kanserine dönüşebilecek kanser öncesi hücreleri tespit etmeye yardımcı olabilir. 21 yaşından itibaren rahim ağzı kanseri ve kanser öncesi değişiklikler için taramaya başlanılması önerilmektedir.
Tarama testleri şunları içerir:
Rahim ağzı kanseri tarama seçeneklerinizi doktorunuzla tartışın.
Rahim ağzı kanserinden şüpheleniliyorsa, doktorunuz muhtemelen rahim ağzınızı kapsamlı bir şekilde muayene edecektir. Doktorunuz anormal hücreleri kontrol etmek için kolposkop adı verilen özel bir cihaz kullanılır.
Kolposkopik muayene sırasında doktorunuz muhtemelen laboratuvar testi için servikal hücre örneği (biyopsi) alacaktır. Doku elde etmek için doktorunuz şunları kullanabilir:
Doktorunuz serviks kanseriniz olduğunu belirlerse, kanserinizin kapsamını (evresini) belirlemek için daha fazla test yaptırmanız gerekebilir. Hangi tedavinin gerçekleştirileceği kanserinizin evresine bağlıdır.
Kanserin hangi evrede olduğunun tespiti için gerçekleştirilen testler şunları içerir:
Rahim ağzı kanseri tedavisi, kanserin evresi, sahip olabileceğiniz diğer sağlık sorunları ve sizin tercihleriniz gibi çeşitli faktörlere bağlıdır. Rahim ağzı kanseri tedavisinde ameliyat, radyasyon, kemoterapi veya üçünün bir kombinasyonu kullanılabilir.
Erken evre rahim ağzı kanseri genellikle ameliyatla tedavi edilir. Hangi ameliyatın sizin için en iyi seçenek olduğu, kanserinizin boyutuna, evresine ve gelecekte hamile kalmayı isteyip istemediğinize bağlı olacaktır.
Seçenekler şunları içerebilir:
Karında büyük bir kesi yerine birkaç küçük kesi yapmayı içeren minimal invaziv histerektomi, erken evre rahim ağzı kanseri için bir tedavi seçeneği olabilir. Minimal invaziv cerrahi geçiren kişiler daha çabuk iyileşme ve hastanede daha az zaman geçirme eğilimindedir. Minimal invaziv cerrahiyi düşünüyorsanız, cerrahınızla bu yaklaşımın yararlarını ve risklerini tartışın.
Radyasyon tedavisi, kanser hücrelerini öldürmek için X-ışınları veya protonlar gibi yüksek güçlü enerji ışınları kullanır. Radyasyon tedavisi, lokal olarak ilerlemiş rahim ağzı kanserleri için birincil tedavi olarak genellikle kemoterapi ile birleştirilir. Ameliyattan sonra da kanserin geri gelme riskinin olduğu durumlarda kullanılabilir.
Radyasyon tedavisi aşağıdaki şekillerde verilebilir:
Henüz menopoza girmediyseniz, radyasyon tedavisi menopoza neden olabilir. Radyasyon tedavisinden sonra hamile kalmayı düşünüyorsanız, tedavi başlamadan önce yumurtalarınızı korumanın yolları hakkında doktorunuza danışın.
Kemoterapi, kanser hücrelerini öldürmek için kimyasalların kullanıldığı bir ilaç tedavisidir. Damar yoluyla veya hap şeklinde alınabilir. Bazen her iki yöntem de kullanılır.
Lokal olarak ilerlemiş rahim ağzı kanseri için, kemoterapi radyasyonun etkilerini artırabileceğinden, düşük doz kemoterapi genellikle radyasyon tedavisi ile birleştirilir. Çok ilerlemiş kanserin semptomlarını kontrol etmeye yardımcı olmak için daha yüksek dozlarda kemoterapi önerilebilir.
Palyatif bakım, ciddi bir hastalığın ağrı ve diğer semptomlarından kurtulmaya odaklanan özel tıbbi bakımdır. Palyatif bakım uzmanları, devam eden bakımınızı tamamlayan ekstra bir destek katmanı sağlamak için sizinle, ailenizle ve diğer doktorlarınızla birlikte çalışır.
Palyatif bakım diğer tüm uygun tedavilerle birlikte kullanıldığında kanserli kişiler daha iyi hissedebilir ve daha uzun yaşayabilir.
Palyatif bakım, doktorlar, hemşireler ve diğer özel eğitimli profesyonellerden oluşan bir ekip tarafından sağlanır. Palyatif bakım ekipleri, kanser hastaları ve ailelerinin yaşam kalitesini artırmayı hedeflemektedir. Bu bakım şekli, alabileceğiniz diğer tedavilerin yanında sunulmaktadır.