Patella (dizkapağı), tendonlarla femur (uyluk kemiği) ve tibiaya (incik kemiği) bağlanmaktadır. Patella, uyluk kemiğinin ucundaki (troklear oluk) bir oyuğa oturmakta diz bükülürken ve düzleşirken yukarı, aşağı kaymaktadır. Patellar instabilite, diz kapağının bu oluğun dışına çıkması sonucunda ortaya çıkmaktadır.
Patellar instabilitenin iki türü vardır. İlki travmatik patellar çıkık olarak bilinmekte ve genellikle dizdeki yaralanma sonucunda oluşmaktadır. Patellar çıkıkta patella tamamen oluktan dışarı itilir. Diğer tip ise diz kapağının kısmen oluktan dışarı kayması sonucunda oluşmakta ve kronik patellar instabilite olarak adlandırılmaktadır.
Patellar instabilitenin belirti ve semptomları nelerdir?
Ağrı, şişme, sertlik, etkilenen uzuvda yürümede zorluk ve / veya dizinde bükülme, kilitlenme hissi görülebilir. Son olarak, etkilenen dizde gözle görülür bir şekil bozukluğu da olabilir.
Çoğu hasta, diz kapağının yerinden oynadığı veya yerinden çıktığı hissini yaşar. Genellikle dizkapağı kendi kendine yerine oturmaktadır, ancak bazen Acil Serviste müdahale ile diz kapağının geri yerleştirilmesi gerekebilir.
Hastalar, özellikle dizlerini bükmeleri gereken aktiviteleri gerektiren aktivitelerde diz kapağının altında ağrı hissetmektedir.
Patellar İnstabilite Tanısı
Doktorunuz büyük olasılıkla tıbbi bir öykü alarak ve fizik muayene yaparak tanı koyacaktır. Büyük olasılıkla röntgen çekilecektir, travmatik bir patellar çıkığın neden olduğu olası kıkırdak hasarını değerlendirmek için MRI testi de gerçekleştirilebilir.
Patellar İnstabilite Tedavisi
Dizkapağının kendi kendine yerine oturmadığı durumlarda acil tıbbi müdahale gereklidir. Çıkık ilk defa gerçekleştiyse genellikle ameliyatsız olarak dinlenerek ve sıklıkla dizlik ve koltuk değnekleriyle tedavi edilir. Bir süre dinlendikten sonra, fizik tedavi egzersizleri ile diz kapağının oluktan kaymasını engellemeye yardımcı olan kaslar güçlendirilir.
Tedavide ameliyatların gerekli olabileceği bazı durumlar vardır. Akut patellar çıkıklarda dizde serbest kalmış kıkırdakların ameliyatla çıkarılması gerekmektedir.
Dizde tramva sonrası yırtık bağlar varsa bağın rekonstrüksiyonu önerilebilir.
Ameliyatsız tedaviye rağmen tekrarlayan patellar çıkıkların olduğu durumlarda diz kapağını yeniden hizalamak ve patellayı daha iyi bir pozisyona getirmek için cerrahi müdahaleler gerekebilir.
