Ön çapraz bağ yırtığı teşhis edildiğinde, ameliyat olmanız gerekip gerekmediğine veya ameliyat olmadan iyileşip iyileşemeyeceğinize karar vermek için cerrahınız ve fizik tedavi doktorunuz ile birlikte bir tedavi planı gerçekleştirilecektir. Ameliyat olmadıysanız, fizik tedavi doktorunuz kas gücünüzü, çevikliğinizi ve dengenizi geri kazanmak için tedavinizi planlayacak, böylece normal aktivitelerinize dönebileceksiniz. Fiziksel terapistiniz, dizinize daha az stres uygulamak için günlük aktivitelerinizi gerçekleştirimenin farklı yollarını da gösterecektir. Ameliyatın gerekli olduğu durumlarda da işlemden önce ve sonra fizik tedavi gerçekleştirilmelidir.
Ön Çapraz Bağ Yırtıklarında Ameliyatsız Tedavi
Mevcut araştırmalar, ön çapraz bağ yırtılmasının ardından bazı hastaların ameliyatsız iyileşme potansiyeline sahip olduğunu göstermiştir. Bu gruptaki hastalarda sadece ön çapraz bağ bölgesinde hasar vardır ve ilk yaralanmayı takiben hiçbir diz güçsüzlüğü vakası yaşamamıştır. Bu kategoriye girerseniz, doktorunuz gerçekleştireceği spesifik testlere göre, sizin için kişiselleştirilmiş bir fizik tedavi tedavi programı tasarlayacaktır. Tedavi kuadriseps kasına uygulanan hafif elektriksel stimülasyon, kas güçlendirme ve denge eğitimi egzersizleri gibi yaklaşımları içerebilir.
Ön Çapraz Bağ Yaralanmalarında Ameliyat Öncesi Fizik Tedavi
Ortopedi cerrahınız ameliyatın gerekli olduğuna karar verirse, ameliyattan önce ve sonra fizik tedavi almanız gerekebilir. Bazı cerrahlar, hastalarını ameliyattan önce kısa bir rehabilitasyon süreci için bir fizik tedaviye yönlendirir. Fizik tedavi şişliğin azalmasına, dizinizin hareket aralığının artmasına ve uyluk kaslarınızı (kuadriseps) güçlendirmenize yardımcı olacaktır.
Ön Çapraz Bağ Yaralanmalarında Ameliyat Sonrası Fizik Tedavi
Ortopedi cerrahınız, özel ihtiyaçlarınıza ve hedeflerinize göre kişiselleştirilmiş bir tedavi programı tasarlayacak olan fizik tedavi doktorunuz ile ameliyat sonrası tedaviniz hakkında tartışacaktır. Ameliyat sonrası tedavi programınız şunları içerebilir:
Bacağa yükleyeceğiniz ağırlığın kontrolü. Ameliyattan sonra yürümek için koltuk değneği kullanacaksınız. Bacağınıza yüklemenize izin verilen ağırlık miktarı ve koltuk değneklerini ne kadar süre kullanacağınız, gerçekleştirilen ameliyatın türüne bağlı olacaktır. Fizik tedavi doktorunuz, ihtiyaçlarınızı karşılamak için bir tedavi programı tasarlayacak ve bacaklarınızı vücudunuzun tam ağırlığını taşıyacak hale getirmek için sizi yönlendirecektir.
Buz ve kompresyon uygulanması. Ameliyatın hemen ardından fizyoterapistiniz, dizinizin etrafına oturan bir buz kılıfı gibi soğuk uygulamalarıyla şişliği kontrol altına alacaktır.
Destek ekipman kullanımı. Bazı cerrahlar, ameliyattan sonra diz hareketinizi (hareket açıklığı) sınırlandırmak için size destek ekipmanları verecektir. Fizyoterapistiniz size bu ekipmanları yerleştirecek ve güvenli bir şekilde nasıl kullanacağınızı öğretecektir. Bazı sporcular iyileştikçe ve spor aktivitelerine dönmeye başladıkça bir süre daha bu ekipmanları takmaya devam etmelidir.
Hareket egzersizleri. Ameliyatı takip eden ilk haftanızda, fizyoterapistiniz diz bölgesinde yeniden hareket kabiliyetinizi kazanmanıza yardımcı olacak ve evde yapabileceğiniz hafif egzersizler öğretecektir. Bu fizik tedavi hareketlerinin odak noktası dizinizin tam hareketini geri kazanmak olacaktır. Bu egzersizler kan akışının artmasına yardımcı olarak şişliği azaltmaya yardımcı olur.
Elektriksel uyarım. Fizyoterapistiniz, uyluk kas gücünüzü geri kazanmanıza yardımcı olmak ve diz hareketini tamamen gerçekleştirmenize yardımcı olmak için elektriksel stimülasyon kullanabilir.
Güçlendirme egzersizleri. Ameliyattan sonraki ilk 4 hafta içinde fizyoterapistiniz, ağırlık kaldırma ve ağırlık içermeyen egzersizlerin bir kombinasyonunu kullanarak dizinize ağırlık verme yeteneğinizi artırmanıza yardımcı olacaktır. Egzersizler uyluk kaslarınıza (kuadriseps ve hamstringler) odaklanacak ve ön çağraz bağlarınızı korumak için belirli bir hareket aralığıyla sınırlı olacaktır. Sonraki haftalarda, fizyoterapistiniz egzersizlerinizin yoğunluğunu artırabilir ve programınıza denge egzersizleri ekleyebilir.
Denge egzersizleri. Fiziksel terapistiniz, dengenizi yeniden kazanmanıza yardımcı olmak için çeşitli egzersizler gerçekleştirmenize yardımcı olacaktır. Başlangıçta egzersizler, ağırlığınızı nazikçe ameliyat gerçekleştirilen ayağına kaydırmanızı sağlayan hareketleri içerecektir. Bu aktiviteler, denge kurmanızı zorlayacak sert ve dengesiz yüzeylerde iken sadece ameliyatın gerçekleştiği ayağın üzerinde durmaya doğru ilerleyecektir.
Spor veya aktivitelere geri dönüş. Sporcular güç ve dengelerini yeniden kazandıkça, koşmaya, zıplamaya, zıplamaya ve diğer egzersizlere başlayabilirler. Bu aşamanın ne zaman başlayacağı kişiden kişiye büyük ölçüde değişir. Fizik tedavi doktorunuz, bireysel ihtiyaçlara ve hedeflere uyacak şekilde her sporcu için spora dönüş tedavi programları tasarlamaktadır.
