Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR) nedir?
Manyetik rezonans görüntüleme veya MR, organlar, kemikler, kaslar ve kan damarları dahil olmak üzere insan vücudundaki hemen hemen her iç yapının ayrıntılı görüntülerini üreten, invazif olmayan bir tıbbi görüntüleme testidir. MR cihazları, büyük bir mıknatıs ve radyo dalgaları kullanarak vücudun görüntülerini oluşturur. Röntgenin aksine MR incelemesi sırasında radyasyon üretilmez. MR görüntüleri, doktorunuza tıbbi durumunuzu teşhis etme ve tedavi süreci planlama konusunda önemli bilgiler verir.
MR cihazı nasıl çalışır?
MR makinesi, hasta çevresinde güçlü bir manyetik alan oluşturan ve bir tarayıcıdan radyo dalgası atımları gönderen büyük, silindirik bir makinedir. Bazı MRI makineleri tünel şeklinde iken bazılarının üstü açıktır.
MR tarayıcısı tarafından oluşturulan güçlü manyetik alan, vücudunuzdaki atomların aynı yönde hizalanmasını sağlar. Daha sonra MR makinesinden radyo dalgaları gönderilir ve bu atomları orijinal konumlarından uzaklaştırır. Radyo dalgaları kapatıldıkça atomlar orijinal konumlarına geri döner ve radyo sinyallerini geri gönderir. Bu sinyaller bir bilgisayar tarafından alınır ve incelenen vücut kısmının bir görüntüsüne dönüştürülür. Bu görüntü bir monitöre aktarılır.
Organ veya yumuşak dokuların inceleneceği zaman bilgisayarlı tomografi ( BT ) yerine MR kullanılabilir . MR, normal ve anormal yumuşak dokular arasındaki farkın tayininde daha güvenilir sonuçlar vermektedir.
İyonlaştırıcı radyasyon kullanılmadığından, MRI prosedürü sırasında radyasyona maruz kalma riski yoktur.
Manyetik rezonans anjiyografi (MRA) , arterlerden kan akışını değerlendirmek için kullanılan bir prosedürdür. MRA ayrıca beyindeki anevrizmaları ve vasküler malformasyonları (beyindeki, omurilikteki veya vücudun diğer bölümlerindeki kan damarlarının anormalliklerini) tespit etmek için de kullanılabilir.
Beynin işlevsel manyetik rezonans görüntüleme (fMRI), beyinde konuşma veya hafıza gibi belirli bir işlevin meydana geldiği belirli konumu belirlemek için kullanılır. Beynin bu tür işlevlerin meydana geldiği genel alanlar bilinmekte ancak kesin konumlar kişiden kişiye farklılık gösterebilmektedir.
MR testine nasıl hazırlanmalısınız?
- Beslenme: Beslenmenizde değişiklik yapmanız gerekmez.
- Kıyafet: Hasta önlüğü giymeniz ve tüm metal aksesuarlarınızı çıkarmanız gerekmektedir.
- MR sırasında gerçekleşecek olaylar: Görüntüleme, her iki ucu da açık olan büyük, boru benzeri bir yapının içinde gerçekleşir. Kaliteli görüntüler için tamamen hareketsiz yatmalısınız. MRI makinesinin yüksek gürültüsünün size rahatsızlık vermemesi için test öncesi size kulak tıkaçları verilecektir.
- Alerji : Bazı MR incelemeleri IV kontrast kullanımı gerektirir. MR kontrastına alerjik bir reaksiyon yaşadıysanız, görüntüleme testini isteyen doktorunuza bu konu hakkında bilgi verin.
- Sakinleştirici ilaçlar: Klostrofobi nedeniyle anti-anksiyete ilaçlarına ihtiyacınız varsa, reçete için testi isteyen doktorunuzla iletişime geçin. Randevu gününüzde reçetenizi yanınızda getirmelisiniz.
- Güçlü manyetik ortam : Güçlü manyetik alanın metallere etkileşmesi nedeniyle vücudunuzda herhangi bir metal varsa randevu öncesinde doktorunuzu bilgilendirmelisiniz. MRI için uygunluğunuzu belirlemek için vücudunuzdaki metalin türü ve konumu gibi ayrıntılı bilgilere ihtiyaç duyulacaktır.
Tıbbi durumunuza bağlı olarak, doktorunuz testten önce başka hazırlıklar isteyebilir.
Randevu almak için aradığınızda, aşağıdakilerden herhangi biri sizin için geçerliyse lütfen doktorunuzu bilgilendirin:
- Kalp pili varlığı veya kalp kapakçığı ameliyatı geçmişi
- İnsülin pompası gibi herhangi bir implante edilebilir pompa varlığı
- Vücudunuzda metal plakaların, iğnelerin, metal implantların, cerrahi zımbaların veya anevrizma klipslerin varlığı
- Hamileyseniz veya hamile olabileceğinizi düşünüyorsanız.
- Vücutta kurşun yarası varlığı
- Metal ile ilgili işlerde çalışma geçmişi (örneğin, metal öğütücü veya kaynakçı olarak).
- Vücudun herhangi bir yerinde metal parçalar
- 30 ila 60 dakika yatar pozisyonda kalmanızı engelleyecek problemler
MR testi sırasında gerçekleşenler
MRI taramaları ayakta tedavi bazında veya hastanede yatış süresinin bir parçası olarak gerçekleştirilir. Bazı protokoller tesisler arasında farklılık gösterse de, bir MRI prosedürü genellikle aşağıdaki süreci izler:
- Prosedürü etkileyebilecek herhangi bir giysi, takı, gözlük, işitme cihazı, saç tokası, çıkarılabilir diş ve benzeri nesneleri çıkarmanız istenecektir.
- Giysilerinizi çıkarmanız istenirse, giymeniz için size bir önlük verilecektir.
- Prosedür kontrastlı olacak ise elinizde veya kol bölgesinde damar yolu açılarak kontrast boyası verilecektir.
- Tarama makinesinin geniş dairesel açıklığına kayan bir tarama masasına uzanacaksınız. İşlem sırasında hareket etmenizi önlemek için yastıklar ve kayışlar kullanılabilir.
- Teknisyen, tarayıcı kontrollerinin bulunduğu başka bir odada olacaktır. Ancak, bir pencereden sizi görebilecek haldedir. Tarayıcının içindeki hoparlörler, teknisyenin sizinle iletişim kurmasını ve sizi duymasını sağlayacaktır. Prosedür süresince sürekli teknisyen ile iletişim halinde olacaksınız.
- Cihazdan gelen gürültüyü engellemeye yardımcı olması için size kulak tıkacı veya kulaklık verilecektir.
- Tarama işlemi sırasında, cihaz manyetik alanı oluştururken bir tıklama sesi duyulur ve tarayıcıdan radyo dalgaları gönderilir.
- Herhangi bir hareket taramanın kalitesini etkileyebileceği için inceleme sırasında tamamen hareketsiz kalmanız çok önemlidir.
- Belirli aralıklarla, incelenen vücut kısmına bağlı olarak nefesinizi tutmanız veya birkaç saniye nefes almamanız talimatı verilebilir. Daha sonra ne zaman nefes alabileceğiniz söylenecek. Nefesinizi birkaç saniyeden fazla tutmanıza gerek olmayacak.
- Kontrast boya kullanılıyorsa, IV hattına enjekte edildiğinde kızarma, soğukluk hissi, ağızda tuzlu veya metalik tat, kısa süreli baş ağrısı, kaşıntı, mide bulantısı, kusma gibi etkiler görülebilir. Bu etkiler genellikle birkaç dakika sürer.
- Herhangi bir solunum güçlüğü, terleme, uyuşma veya kalp çarpıntısı varlığında, teknisyene haber vermelisiniz.
- Test tamamlandığında, yattığınız masa cihazdan dışarıya doğru kayacak ve masadan kalkmanıza yardım edilecektir.
- Kontrast uygulaması için bir damar yolu açılmışsa, bu damar yolu kaldırılacaktır.
MRI prosedürünün kendisi ağrıya neden olmazken, test boyunca hareketsiz yatmak, yakın zamanda bir yaralanma veya ameliyat gibi invaziv bir prosedür geçirdiyseniz, rahatsızlık veya ağrıya neden olabilir. Teknisyen, sizin için mümkün olan en üst konfor seviyesini sağlayacak ve prosedürü olabildiğince çabuk tamamlayacaktır.
MR testinden sonra?
İşlem sonrasında oluşabilecek baş dönmesi durumundan kaçınmak için yattığınız masasından kalkarken yavaş hareket etmelisiniz.
Prosedür için herhangi bir sakinleştirici kullandıysanız, bu ilacın etkisi tamamen geçene kadar dinlenmeniz gerekmektedir. Ayrıca bu durumda araba kullanmaktan da kaçınmalısınız.
Prosedür sırasında kontrast boya kullanılmışsa ve randevunuzdan sonra kaşıntı, şişme, kızarıklık, nefes almada güçlük gibi kontrast boyaya karşı herhangi bir yan etki veya reaksiyon yaşarsanız hemen doktorunuzu arayın.
Eve döndükten sonra damar yolunun açıldığı bölgede herhangi bir ağrı, kızarıklık ve / veya şişlik fark ederseniz, bu belirtiler enfeksiyonu veya başka bir reaksiyon türünü işaret edebileceğinden, doktorunuzu bilgilendirmelisiniz.
MRI taramasından sonra özel bir bakıma gerek yoktur. Doktorunuz size farklı bir şekilde tavsiyede bulunmadı sürece normal diyetinize ve aktivitelerinize devam edebilirsiniz. Doktorunuz bazı özel durumlarda işlemden sonra size daha fazla veya alternatif talimatlar verebilir.
