Karaciğer Yağlanması Nedir?
Karaciğer yağlanması, karaciğerinizin içinde zamanla karaciğer fonksiyonunu etkileyebilecek ve karaciğer hasarına neden olabilecek kadar fazla miktarda yağ olduğu anlamına gelir. Çok fazla alkol tüketen kişilerde de karaciğer yağ miktarı artmaktadır, ancak bu durum karaciğer yağlanması hastalığından farklıdır.
Karaciğer Yağlanması Tipleri
Doktorlar karaciğer yağlanması hastalığını iki tipe ayırır. Karaciğerinizde sadece yağ var ancak karaciğer hasarınız yoksa, hastalığa alkolden bağımsız karaciğer yağlanması adı verilir. Karaciğerinizde yağ artı iltihaplanma ve karaciğer hücresi hasarı belirtileri varsa, hastalığa alkolden bağımsız steatohepatit denir.
Karaciğer Yağlanması Belirtileri
Karaciğer yağlanması hastalığına bazen sessiz karaciğer hastalığı denir. Bunun nedeni, hastalığın herhangi bir belirtiye neden olmadan ilerlemesidir. Karaciğer yağlanması olan çoğu insan, karaciğer hasarı gelişmeden karaciğerlerinde yağ ile yaşar.
Alkolden bağımsız steatohepatit hastasıysanız gelişmesi yıllar sürebilecek semptomlarınız olabilir. Hastalığın neden olduğu karaciğer hasarı, kalıcı hasara ve karaciğerinizin sertleşmesine yol açarsa buna siroz adı verilir.
Karaciğer yağlanması belirtileri şunları içerebilir:
- Şiddetli yorgunluk hissi
- Güçsüzlük
- Kilo kaybı
- Ciltte veya gözlerde sararma
- Derideki örümcek benzeri kan damarları
- Uzun süreli kaşıntı
Siroza dönüşen alkolden bağımsız steatohepatit sıvı tutulması, iç kanama, kas kaybı ve kafa karışıklığı gibi belirtilere neden olabilir. Sirozu olan kişilerde zaman içinde karaciğer yetmezliği gelişebilir ve karaciğer nakline ihtiyaç duyabilir.
Karaciğer Yağlanması İçin Risk Faktörleri
Karaciğer yağlanması hastalığının kesin nedenleri bilinmemektedir. Ancak obezitenin en yaygın neden olduğu düşünülmektedir. Obezite hastalarının sayısı arttıkça karaciğer hastalığı bulunan kişilerin sayısında da istikrarlı bir artış görülmektedir. Karaciğer yağlanması çocuklar ve genç yetişkinlerde de görebileceği gibi, en çok orta yaşlarda görülür.
Risk faktörleri şunları içerir:
- Aşırı kilolu olmak
- Trigliserit veya LDL ("kötü") kolesterol gibi yüksek kan yağ seviyelerine sahip olmak
- Diyabet veya prediyabet varlığı
- Yüksek tansiyona sahip olmak
Karaciğer Yağlanması Teşhisi Nasıl Konulur?
Karaciğer yağlanması hastalığı herhangi bir belirti vermeden ortaya çıkabilir. Genellikle karaciğerinizi kontrol etmek için rutin kan testlerinizin sonucunda teşhis edilir. Doktorunuz , özellikle obez iseniz, anormal test sonuçları varlığında karaciğer yağlanması hastalığından şüphelenebilir.
Karaciğerinizin görüntülenmesi karaciğerde yağ birikintilerini gösterebilir. Özel ultrason ve MR taramaları da dahil olmak üzere bazı görüntüleme testleri, hastalığı teşhis etmeye ve karaciğerdeki yara dokusunu tespit etmeye yardımcı olabilir. Ancak karaciğer yağlanmasının karaciğer hasarının tek nedeni olduğundan emin olmanın tek yolu, karaciğer biyopsisidir. Karaciğer biyopsisi, karaciğerinizden bir iğne ile doku örneği almayı içerir. İğne, mikroskop altında bakılabilen küçük bir karaciğer dokusu parçasını çıkarır. Doktorunuz teşhisi şu şekilde gerçekleştirir:
Yağınız varsa ancak iltihap veya doku hasarı yoksa, teşhis alkolden bağımsız karaciğer yağlanması
Yağ, iltihaplanma ve karaciğer hasarınız varsa teşhis alkolden bağımsız steatohepatit
Karaciğerinizde fibroz adı verilen bir tür yara dokusu varsa, siroz gelişimi olasılığı
Karaciğer Yağlanması Tedavisi
Başka bir tıbbi probleminiz yok ve sadece alkolden bgağımsız karaciğer yağlanmanız varsa, herhangi bir özel tedaviye ihtiyacınız yoktur. Ancak yaşam tarzında bazı değişiklikler yapmak, karaciğerinizdeki yağ birikimini kontrol edebilir veya tersine çevirebilir. Bu değişiklikler şunları içerebilir:
- Kilo kaybetmek
- Kolesterol ve trigliserid seviyelerini düşürmek
- Diyabeti kontrol altında tutmak
- Alkolden kaçınmak
Alkolden bağımsız steatohepatit varlığında, karaciğerinizdeki yağ birikimini tersine çevirecek herhangi bir ilaç yoktur. Ancak bazı durumlarda, karaciğer hasarı kendiliğinden durur hatta karaciğer kendini iyileştirir. Ancak diğerlerinde hastalık ilerlemeye devam eder. Alkolden bağımsız steatohepatit hastalığınız varsa, karaciğer yağlanmasına katkıda bulunabilecek herhangi bir problem, hastalığın kontrol altında tutmanız önemlidir. Tedaviler ve yaşam tarzı değişiklikleri şunları içerebilir:
- Kilo kaybetmek
- Kolesterolü veya trigliseridleri düşüren ilaçlar
- Kan basıncını düşürmek için ilaç
- Diyabeti kontrol altına almak için ilaç
- OTC ilaçlarının sınırlandırılması
- Alkolden kaçınmak
- Bir karaciğer uzmanı tarafından muayene edilmek
Karaciğer Yağlanması Olası Komplikasyonları
Karaciğer yağlanmasının ana komplikasyonu, alkolden bağımsız karaciğer yağlanmasının siroza ilerlemesidir. Siroz, karaciğerde kalıcı hasar ve sertleşme oluşumu anlamına gelmektedir.
Doktorunuzu ne zaman aramalısınız?
Herhangi bir yağlı karaciğer hastalığı teşhisi konduysa, hastalığın kötüye gittiğini gösteren yorgunluk, iştahsızlık, kilo kaybı, halsizlik, sıvı tutulması veya kanamayı gibi semptomlarınızın olup olmadığını doktorunuza bildirin.
Karaciğer yağlanması hastalığı ile yaşamak
Karaciğer yağlanması hastalığı ile yaşıyorsanız, durumunuz hakkında mümkün olduğunca çok şey öğrenin ve doktorunuzla yakın bir şekilde çalışın. Pek çok ilaç karaciğerinize zarar verebileceğinden, doktorunuza reçetesiz ilaçlar, diyet takviyeleri ve vitaminler dahil aldığınız tüm ilaçları bildirin. Karaciğer yağlanması hastalığını kontrol altında tutmanın diğer yolları arasında sağlıklı bir kiloda olmak, dengeli beslenmek, düzenli egzersiz yapmak ve alkolden kaçınmaya devam etmek yer almaktadır.
