Kabul ve Kararlılık Terapisi (ACT) Nedir?
Kabul ve kararlılık terapisi (ACT), olumsuz düşünceler, duygular, semptomlar veya koşullarla başa çıkmanın bir yolu olarak kabullenmeyi vurgulayan bir psikoterapi türüdür. Aynı zamanda, değerlerinizi veya hedeflerinizi destekleyen sağlıklı, yapıcı faaliyetlere olan bağlılığın artmasını da teşvik eder.
ACT terapistleri, artan kabullenmenin artan psikolojik esnekliğe yol açabileceğini öne süren bir teori üstüne çalışırlar. Bu yaklaşım bir dizi fayda sağlar ve insanların daha fazla soruna yol açabilecek belirli düşüncelerden veya duygusal deneyimlerden kaçınmayı alışkanlık haline getirmelerine yardımcı olur.
Kabul ve Kararlılık Terapisi Teknikleri
Bilişsel davranışçı terapiden (CBT) farklı olarak, ACT'nin amacı, rahatsız edici bilişsel çarpıtmalar, duygular veya dürtüler gibi hoş olmayan içsel deneyimlerin sıklığını veya şiddetini azaltmak değildir. Bunun yerine amaç, bu deneyimleri kontrol etme veya ortadan kaldırma mücadelenizi azaltırken, aynı zamanda normal sosyal etkinlik ve aktivitelere katılımınızı artırmaktır.
ACT tedavisinin süreci altı bileşen içerir:
- Kabullenme: Bu, içsel düşüncelerinizin ve duygularınızın, onları değiştirmeye veya görmezden gelmeye çalışmadan gerçekleşmesine izin vermek anlamına gelir. Kabullenme aktif bir süreçtir.
- Bilişsel ayrışma: Bilişsel ayrışma, kendinizi içsel deneyimlerinizden ayırma sürecidir. Bu, düşünceleri basitçe, zihninizin onlara kattığı önemden arındırılmış düşünceler olarak görmenizi sağlar.
- Bağlam olarak benlik: Bu, kendiniz hakkındaki düşüncelerinizi eylemlerinizden ayrı olarak görmeyi öğrenmeyi içerir.
- Mevcut olmak: ACT, çevrenize karşı dikkatli olmanızı ve dikkatinizi içsel düşünce ve duygulardan uzaklaştırmayı öğrenmenizi teşvik eder.
- Değerler: Bunlar, yaşamınızda sizi harekete geçirecek kadar önemli olan konseptlerdir.
- Bağlılık: Bu süreç, terapide kapsanan ilkelere dayalı olarak davranışınızı değiştirmeyi içerir.
ACT terapisi sırasında terapistiniz bu kavramları hayatınıza nasıl uygulayacağınızı öğrenmenize yardımcı olacaktır. Size kabullenmeyi ve bilişsel ayrışmayı nasıl uygulayacağınızı öğretebilir veya düşünce ve duygularınızdan farklı, kendinize dair farklı bir tarafı tanımanıza yardımcı olabilirler.
Seanslar ayrıca, kaçındığınız düşünceler, duygular, duyumlar ve anılar hakkında yargılayıcı olmayan, sağlıklı farkındalığı teşvik etmek için tasarlanmış farkındalık egzersizlerini de içerebilir. Terapistiniz, hangi davranışların kişisel değerlerinizle uyacağını anlamanıza yardımcı olurken, eylemlerinizin değerlerinize uymadığı anları vurgulamaya da yardımcı olabilir.
Terapistiniz seanslar arasında uygulamaya yönelik farkındalık, bilişsel veya değer açıklama alıştırmaları gibi ödevler verebilir. Ev ödevi, siz ve terapistiniz arasında kararlaştırılır ve mümkün olduğunca kişisel ve kullanışlı hale getirmek için değiştirilebilir.
Kabul ve Kararlılık Terapisi ACT Hangi Konularda Yararlıdır?
Kabul ve kararlılık terapisi ACT aşağıdaki koşulların tedavisinde etkili olabilir:
Araştırmalar, ACT'nin yaygın anksiyete bozukluğu (GAD) olan kişilerde semptomları iyileştirebileceğini ve aynı zamanda bu durumdaki yetişkinler için özellikle uygun olabileceğini göstermiştir.
Kabul ve Kararlılık Terapisi ACT'nin Faydaları
ACT'nin temel faydalarından biri, psikolojik esneklik üzerindeki etkisidir. Psikolojik esneklik, yararlı olduklarında düşüncelerinizi ve duygularınızı kucaklama ve yararlı olmadıklarında onları bir kenara koyma yeteneğidir. Bu, içsel deneyiminize düşünceli bir şekilde yanıt vermenizi ve kısa vadeli, dürtüsel eylemlerden kaçınmanızı sağlar.
Psikolojik esneklik, anksiyete veya depresyon gibi durumların semptomlarını kabul etme ve bunlarla üstüne çalışma yeteneğinizi geliştirebilir. Çoğu zaman, psikolojik esneklikteki bu artışın bir sonucu olarak bu semptomlar önemli ölçüde azalmaktadır.
Araştırmalar, Kabul ve Kararlılık Terapisi ACT'nin çok sayıda çeşitli koşulları tedavi etmede etkili olduğunu göstermektedir. Kabul ve kararlılık terapisinin ayrıca yaşam kalitesini iyileştirdiği ve insanların fiziksel koşullar ve kronik ağrı ile baş etmelerine de yardımcı olduğu gösterilmiştir.
