İdrar Torbası Sarkması (Sistosel) Nedir?
Sistosel veya idrar torbası sarkması olarak da bilinen ön vajinal prolapsus, idrar torbasının pelvisteki normal konumundan aşağı düşmesi ve vajina duvarını itmesidir.
Pelvis organları - mesane, uterus ve bağırsaklar dahil - tipik olarak pelvik tabanın kasları ve bağ dokuları tarafından yerinde tutulur. Ön sarkma, pelvik taban zayıfladığında veya pelvik tabana çok fazla baskı yapıldığında meydana gelir. Bu durum zamanla, vajinal doğum sırasında veya kronik kabızlık, şiddetli öksürük veya ağır yük kaldırma sonucunda oluşabilir.
Sistosel tedavi edilebilir. Hafif veya orta derecede sistosel için ameliyatsız tedavi genellikle etkilidir. Daha ciddi idrar torbası sarkması vakalarında vajina ve diğer pelvik organları uygun pozisyonlarında tutmak için sistosel ameliyatı gerekebilir.
İdrar Torbası Sarkması (Sistosel) Neden Olur?
Pelvik tabanınız, idrar torbası ve diğer pelvik organları destekleyen kaslar, bağlar ve bağ dokularından oluşur. Pelvik organlarınız ve bağlarınız arasındaki bağlantılar zamanla veya doğumdan kaynaklanan travma veya kronik zorlanma sonucu zayıflayabilir. Bu olduğunda, mesaneniz normalden daha aşağı kayabilir ve vajinanızın içine doğru şişebilir (anterior prolapsus).
Pelvik tabanda stresin nedenleri şunlardır:
- Hamilelik ve vajinal doğum
- Fazla kilolu veya obez olmak
- Tekrarlanan ağır yük kaldırma
- Ağrılı bağırsak hareketleri
- Kronik öksürük veya bronşit
İdrar Torbası Sarkması (Sistosel) Riskini Arttıran Faktörler
Bu faktörler anterior prolapsus sistosel riskinizi artırabilir:
- Hamilelik ve doğum. Vajinal veya alet yardımı ile doğum yapan, çoğul gebelik geçiren veya bebekleri yüksek kiloda doğan kadınların anterior prolapsus idrar torbası sarkması riski daha yüksektir.
- Yaşlanma Yaşlandıkça ön prolapsus sistosel riskiniz artar. Bu özellikle menopozdan sonra, vücudunuzun pelvik tabanı güçlü tutmaya yardımcı olan östrojen üretimi azaldığında geçerlidir.
- Histerektomi. Rahminizin alınması pelvik tabanınızdaki zayıflığa katkıda bulunabilir, ancak bu her zaman böyle değildir.
- Genetik. Bazı kadınlar daha zayıf bağ dokularıyla doğarlar ve bu da onları ön prolapsus sistosel için daha duyarlı hale getirir.
- Obezite. Fazla kilolu veya obez olan kadınlar daha yüksek ön prolapsus sistosel riski altındadır.
İdrar Torbası Sarkması (Sistosel) Belirtileri
Hafif sistosel vakalarında herhangi bir belirti veya semptom fark etmeyebilirsiniz. Belirti ve semptomlar ortaya çıktığında şunları içerebilir:
- Pelvis ve vajinada dolgunluk veya baskı hissi
- Bazı durumlarda vajinada görebileceğiniz veya hissedebileceğiniz bir doku şişkinliği
- Gerindiğinizde, öksürdüğünüzde, eğildiğinizde veya yük kaldırdığınızda artan pelvik basınç
- İdrar akışını başlatmada zorluk da dahil olmak üzere idrar yapma sorunları, idrar yaptıktan sonra idrar torbasını tamamen boşaltmadığınız hissi, sık idrara çıkma ihtiyacı hissetme veya idrar kaçırma
İdrar torbası sarkması belirti ve semptomları genellikle uzun süre ayakta kaldıktan sonra fark edilir ve uzandığınızda, yattığınızda kaybolabilir.
Ne zaman doktora görünmeli?
Sarkan bir mesane rahatsız edici olabilir, ancak nadiren ağrı yapar. İdrar torbası sarkması mesaneyi boşaltmayı zorlaştırabilir ve bu da mesane enfeksiyonlarına yol açabilir. Sizi rahatsız eden veya günlük aktivitelerinizi etkileyen herhangi bir belirti veya semptomunuz varsa, doktorunuzdan randevu alın.
İdrar Torbası Sarkması Sistosel Tanısı Nasıl Konulur?
Ön prolapsus sistosel teşhisi şunları içerebilir:
- Pelvik muayene. Yatarken ve muhtemelen ayakta iken muayene olabilirsiniz. Muayene sırasında doktorunuz vajinanızda pelvik organ sarkmasını gösteren bir doku çıkıntısı arar. Sarkma derecesini ne kadar etkilediğini görmek için muhtemelen bir bağırsak hareketi sırasında sanki aşağı eğilmeniz istenecektir. Pelvik taban kaslarınızın gücünü kontrol etmek için, sanki idrar akışını durdurmaya çalışıyormuşsunuz gibi onları kasmanız istenecektir.
- Soru cevap. Doktorunuzun tıbbi geçmişinizi, sarkma derecenizi ve yaşam kalitenizi ne kadar etkilediğini değerlendirmesine yardımcı olacak bir form doldurabilirsiniz. Bu bilgi aynı zamanda tedavi kararlarını yönlendirmeye yardımcı olur.
- Mesane ve idrar testleri. Belirgin sarkmalarınız varsa, mesanenizin ne kadar iyi ve tamamen boşaldığını görmek için test edilebilirsiniz. Doktorunuz, idrar yaptıktan sonra mesanenizde normalden daha fazla idrar olduğunu görürse mesane enfeksiyonu belirtileri aramak için idrar örneğinde bir test yapabilir.
İdrar Torbası Sarkması Sistosel Tedavisi
Tedavi, aktif belirtileriniz olup olmadığına, anterior prolapsusunuzun ne kadar şiddetli olduğuna ve idrar tutamama veya birden fazla tipte pelvik organ prolapsusu gibi ilgili durumlarınızın olup olmadığına bağlıdır.
Hafif vakalar - çok az semptomu olan veya hiç semptomu olmayanlar - tipik olarak tedavi gerektirmez. Doktorunuz, sarkmanızı izlemek için ara sıra kontrol randevularıyla bekle ve gör yaklaşımı önerebilir.
Ön prolapsus sistosel semptomlarınız varsa, ilk basamak tedavi seçenekleri şunları içerir:
- Pelvik taban kas egzersizleri. Genellikle Kegel egzersizleri veya Kegels olarak adlandırılan bu egzersizler, pelvik taban kaslarınızı güçlendirmeye yardımcı olur, böylece bu kaslar mesanenizi ve diğer pelvik organlarınızı daha iyi destekleyebilirler. Doktorunuz veya bir fizyoterapist size bu egzersizleri nasıl yapacağınız konusunda talimatlar verebilir ve bunları doğru yapıp yapmadığınızı belirlemenize yardımcı olabilir. Kegel egzersizleri, egzersizler bir fizyoterapist tarafından öğretildiğinde semptomları hafifletmede başarılı olabilir.
- Destekleyici bir cihaz (pesser). Vajinal peser, mesaneyi desteklemek için vajinanıza yerleştirilen plastik veya kauçuk bir halkadır. Bir peser, gerçek sarkmayı düzeltmez veya iyileştirmez, ancak cihazın sağladığı ekstra destek, semptomların hafifletilmesine yardımcı olabilir. Doktorunuz cihaz kullanımı hakkında size bilgi verecektir.
İdrar Torbası Sarkması Sistosel Ameliyatı Ne Zaman Gerekir?
Yukarıdaki tedavi seçeneklerine rağmen hala belirgin, rahatsız edici semptomlarınız varsa, sarkmayı düzeltmek için sistosel ameliyatı olmanız gerekebilir.
- Yapılış şekli. Genellikle ameliyat vajinal olarak yapılır ve sarkmış mesanenin dikişler kullanılarak tekrar yerine kaldırılmasını ve fazla vajinal dokuların çıkarılmasını içerir. Doktorunuz, vajinal dokularınız çok ince görünüyorsa, vajinal dokuları güçlendirmek ve desteği artırmak için özel bir doku grefti türü kullanabilir.
- Rahim sarkması varlığında. Rahim sarkması ile ilişkili ön sarkma için doktorunuz hasarlı pelvik taban kaslarını, bağlarını ve diğer dokuları onarmaya ek olarak rahmin alınmasını (histerektomi) önerebilir.
- İdrar kaçırma varlığında. Anterior prolapsusunuza stres inkontinansı – yorucu aktivite sırasında idrar kaçırma – eşlik ediyorsa, doktorunuz ayrıca üretrayı (üretral süspansiyon) desteklemek ve idrar kaçırma semptomlarınızı hafifletmek için ameliyat önerebilir.
Yaşam tarzı değişiklikleri ve evde yapabilecekleriniz
Kegel egzersizleri, pelvik taban kaslarınızı güçlendirmek için evde yapabileceğiniz egzersizlerdir. Güçlendirilmiş bir pelvik taban, pelvik organlarınız için daha iyi destek sağlar ve anterior prolapsusla ilişkili semptomlardan kurtulmanızı sağlar.
Kegel egzersizlerini gerçekleştirmek için şu adımları izleyin:
- Pelvik taban kaslarınızı (idrarınızı tutarken kullandığınız kaslar) sıkın
- Kasılmayı beş saniye tutun ve ardından beş saniye rahatlayın
- Kasılmayı bir seferde 10 saniye tutmaya çalışın.
- Her gün 10 tekrarlı 3 set egzersiz yapın.
Doktorunuzdan bir Kegel'i nasıl düzgün bir şekilde uygulayacağınız konusunda talimatlar ve doğru kasları kullanıp kullanmadığınız konusunda geri bildirim isteyin. Doğru yöntemi öğrendikten sonra, Kegel egzersizlerini ister masanızda ister kanepede dinlenirken, hemen hemen her zaman yapabilirsiniz.
Ön sarkmanın ilerlemesini önlemeye yardımcı olmak için şu yaşam tarzı değişikliklerini de deneyebilirsiniz:
- Kabızlığı tedavi edin ve önleyin. Yüksek lifli gıdalar yardımcı olabilir.
- Ağır kaldırmaktan kaçının ve yükleri doğru şekilde kaldırın. Kaldırırken beliniz veya sırtınız yerine bacaklarınızı kullanın.
- Öksürüğü kontrol altına alın. Kronik öksürük veya bronşit tedavisi alın ve sigara içmeyin.
- Kilonuzu kontrol altına alın. İdeal kilonuzu belirlemek için doktorunuzla konuşun ve ihtiyacınız varsa kilo verme stratejileri hakkında tavsiye alın.
