Hemoroid Nedir?
Basur olarak da adlandırılan hemoroidler varisli damarlara benzer şekilde anüs ve alt rektumdaki şişmiş damarlardır. Hemoroidler rektumun içinde (iç hemoroidler) veya anüs çevresindeki derinin altında (dış hemoroidler) gelişebilir.
Dört yetişkinden yaklaşık üçünde zaman zaman hemoroid gelişimi olur. Hemoroidleri oluşturabilecek bir takım nedenler olmasına rağmen çoğu zaman hemoroidin oluşum nedeni bilinmemektedir.
Neyse ki, hemoroid tedavisinde etkili seçenekler mevcuttur. Birçok hasta evde uygulanan tedaviler ve yaşam tarzı değişiklikleri ile rahatlamaktadır.
Hemoroid Neden Olur?
Anüsünüzün etrafındaki damarlar basınç altında gerilme ve şişme eğilimindedir. Alt rektumdaki basıncı artırabilecek aşağıdaki sebeplerden dolayı hemoroid gelişebilir:
- Bağırsak hareketleri sırasında zorlama
- Tuvalette uzun süre oturmak
- Kronik ishal veya kabızlığa sahip olmak
- Obez olmak
- Hamile olmak
- Düşük lifli bir diyet tüketmek
- Düzenli olarak ağır yük kaldırmak
Hemoroid Riskini Arttıran Faktörler
Yaşlandıkça, rektum ve anüsünüzdeki damarları destekleyen dokuların zayıflama ve gerilmesi nedeniyle hemoroid riskiniz artar. Aynı durum bebeğin ağırlığı anal bölgeye baskı yapması sebebiyle hamileyken de gerçekleşebilir.
Hemoroidin Olası Komplikasyonları
Hemoroid komplikasyonları nadirdir ancak şunları içerir:
- Anemi. Nadiren, hemoroidden kaynaklanan kronik kan kaybı, hücrelerinize oksijen taşımak için yeterli sağlıklı kırmızı kan hücrenizin olmadığı anemiye neden olabilir.
- Strangüle hemoroid. Bir iç hemoroide kan akışı kesilirse, hemoroid bölgesinde aşırı ağrıya neden olabilir.
- Kan pıhtısı. Bazen, bir hemoroidde (tromboze hemoroid) bir pıhtı oluşabilir. Tehlikeli olmamasına rağmen, son derece acı verici olabilir ve bazen delinerek boşaltılması gerekir.
Hemoroid Belirtileri
Hemoroid belirtileri ve semptomları genellikle hemoroidin tipine bağlıdır.
Dış hemoroid belirtileri
Dış hemoroidler anüsünüzün etrafındaki derinin altındadır. Belirti ve semptomlar şunları içerebilir:
- Anal bölgenizde kaşıntı veya tahriş
- Ağrı veya rahatsızlık
- Anüsünüzün etrafında şişme
- Kanama
İç hemoroid belirtileri
İç hemoroidler rektumun içinde bulunur. Genellikle onları göremez, hissedemezsiniz ve bu tür hemoroidler nadiren rahatsızlığa neden olurlar. Ancak dışkıyı hemoroidli bölgeden geçerken ıkınma veya tahriş şunlara neden olabilir:
- Bağırsak hareketleri sırasında ağrısız kanama. Tuvalet kağıdınızda veya tuvalette az miktarda parlak kırmızı kan görebilirsiniz.
- Anal açıklıktan çıkan bir hemoroid (sarkan veya çıkıntılı hemoroid), ağrı ve tahrişe neden olabilir.
Tromboze hemoroid belirtileri
Kan bir dış hemoroidde toplanır ve bir pıhtı (trombüs) oluşturursa, bunun sonucunda aşağıdakiler oluşabilir:
- Şiddetli acı
- Şişme
- Enflamasyon
- Anüsün yakınında sert bir yumru
Ne zaman doktora görünmeli?
Bağırsak hareketleri sırasında kanamanız varsa veya bir haftalık evde bakımın ardından düzelmeyen hemoroidiniz varsa doktorunuza danışın.
Özellikle bağırsak alışkanlıklarınızda değişiklik varsa veya dışkınızın rengi, kıvamı değişiyorsa, rektal kanamanın hemoroidden kaynaklandığını düşünmeyin. Rektal kanama, kolorektal kanser ve anal kanser dahil olmak üzere diğer hastalıklarla da ortaya çıkabilir ve ciddi bir belirtidir.
Aşırı miktarda rektal kanama, sersemlik, baş dönmesi veya baygınlığınız varsa acil yardım isteyin.
Hemoroid Tanısı Nasıl Konulur?
Doktorunuz dış hemoroidleri görebilir. İç hemoroid teşhisi için, anal kanalınızın ve rektumunuzun incelenmesi gerekebilir.
- Rektal muayene. Doktorunuz parmağını rektumunuza sokarak rektal muayene gerçekleştirir ve büyüme, çıkıntı gibi olağandışı belirtileri araştırır.
- Görsel inceleme. İç hemoroidler genellikle rektal muayene sırasında hissedilemeyecek kadar yumuşak olduğundan, doktorunuz kolonunuzun ve rektumunuzun alt kısmını bir anoskop, proktoskop veya sigmoidoskop ile inceleyebilir.
Aşağıdaki durumlarda doktorunuz kolonoskopi kullanarak tüm kolonunuzu incelemek isteyebilir:
- Belirtileriniz ve semptomlarınız başka bir sindirim sistemi hastalığınız olabileceğini düşündürüyorsa
- Kolorektal kanser için risk faktörleriniz varsa
- Orta yaşlıysanız ve yakın zamanda kolonoskopi yaptırmamışsanız
Hemoroid Tedavisi
Evde tedavi
Hemoroidin hafif ağrısını, şişmesini ve iltihaplanmasını evde tedavilerle giderebilirsiniz.
- Yüksek lifli yiyecekler yiyin. Daha fazla meyve, sebze ve tam tahıl yiyin. Bunu yapmak dışkıyı yumuşatır ve hacmini artırır, bu da mevcut hemoroid semptomlarını kötüleştirebilecek zorlamalardan kaçınmanıza yardımcı olur. Gazla ilgili sorunlardan kaçınmak için diyetinize yavaş yavaş lif ekleyin.
- Topikal tedaviler kullanın.
- Düzenli olarak ılık bir banyo veya oturma banyosu yapın. Anal bölgenizi günde iki ila üç kez 10 ila 15 dakika boyunca ılık suda bekletin.
- Ağrı kesici kullanın. Rahatsızlığınızı gidermek için geçici olarak ağrı kesiciler kullanabilirsiniz.
Bu tedavilerle hemoroid semptomları genellikle bir hafta içinde kaybolur. İyileşme olmazsa bir hafta içinde ; şiddetli ağrı veya kanamanız varsa daha erken bir zamanda doktorunuza görünün.
Hemoroid Tedavisinde İlaçlar
Hemoroidiniz sadece hafif rahatsızlık veriyorsa, doktorunuz reçetesiz kremler, merhemler, fitiller veya pedler önerebilir. Bu ürünler, ağrı ve kaşıntıyı geçici olarak giderebilen bileşenler içerir.
Dış hemoroid trombektomi
Dış hemoroid içinde ağrılı bir kan pıhtısı (tromboz) oluşmuşsa, doktorunuz hemoroidi çıkarabilir ve bu da hızlı bir rahatlama sağlayabilir. Lokal anestezi altında yapılan bu prosedür, bir pıhtı geliştikten sonraki 72 saat içinde yapılırsa en etkilidir.
Minimal invaziv prosedürler
Kalıcı kanama veya ağrılı hemoroid için doktorunuz mevcut diğer minimal invaziv prosedürlerden birini önerebilir. Bu tedaviler doktorunuzun muayenehanesinde veya diğer ayakta tedavi ortamlarında yapılabilir ve genellikle anestezi gerektirmez.
- Lastik bant ligasyonu. Doktorunuz dolaşımını kesmek için iç hemoroidin tabanına bir veya iki küçük lastik bant yerleştirir. Hemoroid bir hafta içinde solar ve düşer. Hemoroid bantlanması rahatsız edici olabilir ve işlemden iki ila dört gün sonra başlayabilen ancak nadiren şiddetli olan kanamaya neden olabilir. Bazen, daha ciddi komplikasyonlar ortaya çıkabilir.
- Enjeksiyon (skleroterapi). Doktorunuz hemoroid dokusunu küçültmek için kimyasal bir solüsyon enjekte eder. Enjeksiyon çok az ağrıya neden olur veya hiç ağrı yapmaz, ancak lastik bant ligasyonundan daha az etkili olabilir.
- Koagülasyon (kızılötesi, lazer veya bipolar). Pıhtılaşma teknikleri lazer, kızılötesi ışık veya ısı kullanır. Küçük, kanayan iç hemoroidlerin sertleşmesine ve büzüşmesine neden olurlar. Bu tedavinin çok az yan etkisi vardır ve genellikle çok hafif rahatsızlığa neden olur.
Hemoroid Ameliyatı
Hemoroidli kişilerin sadece küçük bir yüzdesi ameliyat gerektirir. Bununla birlikte, diğer prosedürler başarılı olmadıysa veya büyük hemoroidiniz varsa, doktorunuz aşağıdakilerden birini önerebilir:
- Hemoroid çıkarılması (hemoroidektomi). Cerrahınız çeşitli tekniklerden birini seçerek kanamaya neden olan fazla dokuyu çıkarır. Ameliyat sedasyon, spinal anestezi veya genel anestezi ile kombine lokal anestezi ile yapılabilir. Hemoroidektomi, şiddetli veya tekrarlayan hemoroidleri tedavi etmenin en etkili yoludur. Çoğu insan, işlemden sonra ilaçların rahatlatabileceği bir miktar ağrı yaşar. Ilık bir banyo da ağrı yönetimine yardımcı olabilir.
- Hemoroid zımbalama yöntemi. Stapler hemoroidopeksi adı verilen bu prosedür, hemoroid dokusuna kan akışını engeller. Genellikle sadece iç hemoroidler için kullanılır. Bu yöntem hemoroidektomiden daha az ağrı içerir ve düzenli aktivitelere daha erken dönüşe izin verir. Bununla birlikte, hemoroidektomi ile karşılaştırıldığında, zımbalama, rektumun bir kısmının anüsten dışarı çıktığı nüks ve rektal prolapsus riski ile ilişkilendirilmiştir. Komplikasyonlar ayrıca kanama, idrar retansiyonu ve ağrının yanı sıra nadiren hayatı tehdit eden bir kan enfeksiyonunu (sepsis) içerebilir. Sizin için en iyi seçeneğin hangisi olduğu hakkında doktorunuzla konuşun.
Hemoroid Önlenebilir Mi?
Hemoroidi önlemenin en iyi yolu dışkınızı yumuşak ve kolay ilerleyebilecek şekilde tutmaktır. Hemoroidi önlemek ve hemoroid semptomlarını azaltmak için şu ipuçlarını izleyin:
- Yüksek lifli yiyecekler tüketin. Daha fazla meyve, sebze ve tam tahıl yiyin. Bunu yapmak dışkınızı yumuşatır ve hacmini artırır, bu da hemoroide neden olabilecek zorlamalardan kaçınmanıza yardımcı olur. Gazla ilgili sorunlardan kaçınmak için diyetinize lifli besinler ekleyin.
- Bol sıvı tüketin. Dışkınızı yumuşak tutmaya yardımcı olmak için her gün altı ila sekiz bardak su tüketin
- Tuvaletinizi yaparken kendinizi zorlamayın. Dışkıyı çıkarmaya çalışırken nefesinizi tutmak ve ıkınmak, alt rektumdaki damarlarda daha fazla baskı oluşturur.
- Tuvalet dürtüsü hissettiğiniz anda tuvalete gidin. Bir bağırsak hareketinin geçmesini beklerseniz ve dürtü geçerse, dışkınız kuruyabilir ve çıkması daha zor olabilir.
- Egzersiz yapın. Kabızlığı önlemeye yardımcı olmak ve uzun süre ayakta durmak, oturmak sonucunda damarlar üzerinde oluşabilen baskıyı azaltmak için aktif kalın. Egzersiz ayrıca hemoroid oluşumuna katkıda bulunabilecek fazla kiloları vermenize yardımcı olabilir.
- Uzun süre oturmaktan kaçının. Özellikle tuvalette çok uzun süre oturmak anüsteki damarlar üzerindeki baskıyı artırabilir.
