Gül Hastalığı Nedir?
Gül hastalığı, hafif fakat yaygın bir cilt hastalığıdır. Pullu, pembe, iltihaplı cilt ile karakterize edilen durum 1 ila 3 ay sürebilir ve genellikle kalıcı iz bırakmaz. Gül hastalığı küçük, kırmızı, irin dolu yumrular oluşturabilir. Bu belirti ve semptomlar haftalarca veya aylarca alevlenebilir ve sonra bir süre kaybolabilir. Gül hastalığı sivilce, diğer cilt sorunları veya doğal kızarıklık ile karıştırılabilir.
Gül hastalığı herkesi etkileyebilir. Ancak en çok orta yaşlı, açık tenli kadınlarda görülür. Gül hastalığının belirti ve semptomları tedavi ile kontrol altına alınabilir ve azaltabilir.
Gül hastalığı neden olur?
Gül hastalığının nedeni bilinmemekle birlikte bir virüs veya bakterinin hastalığa neden olduğu düşünülmektedir. Hastalığın kalıtımsal ve çevresel faktörlerin birlikte etkisi sonucunda oluştuğuna inanılmaktadır. Hijyen bozuklukları gül hastalığına neden olmaz. Hastalık ilkbahar ve sonbahar aylarında daha yaygın görülür. Genellikle çocuklarda, ergenlerde ve genç erişkinlerde görülür. Kızarıklığı olan çoğu insan 10 ila 35 yaş arasındadır.
Aşağıdakiler de dahil olmak üzere bir dizi faktör gül hastalığı oluşumunu tetikleyebilir:
- Sıcak içecekler ve baharatlı yiyecekler
- Kırmızı şarap ve diğer alkollü içecekler
- Aşırı sıcaklıklar
- Güneş ışığı veya rüzgar
- Aşırı duygusal bir dönemden geçmek
- Aşırı egzersiz yapmak
- Bazı tansiyon ilaçları dahil olmak üzere kan damarlarını genişleten ilaçlar
- Çeşitli kozmetik ürünler
Gül hastalığı belirtileri nelerdir?
Gül hastalığı genellikle göğüste, karında veya sırtta pembe veya ten rengi oval bir alanla başlar. Ana bölgeyi genellikle (birkaç hafta sonra) sırt, boyun, kollar ve bacaklarda oluşan daha küçük pembe veya ten rengi pullu bölgeler izler.
Aşağıdakiler, gül hastalığının diğer yaygın belirtileridir. Bununla birlikte, her birey belirtileri farklı şekilde yaşayabilir. Yaygın görülen belirtiler şunlardır:
- Yorgunluk
- Ağrı
- Bazen şiddetli kaşıntı
- Göz problemleri. Gül hastalığı olan birçok insan ayrıca kuru, tahriş olmuş, şişmiş gözler ve kırmızı, şişmiş göz kapaklarından muzdaripdir. Bu, oküler rosacea olarak bilinir. Bazı kişilerde göz semptomları cilt semptomlarından önce başlar.
- Burunda büyüme. Zaman içinde gül hastalığı burundaki cildi kalınlaştırarak burnun daha büyük görünmesine neden olabilir. Bu durum erkeklerde kadınlardan daha sık görülür.
Gül hastalığının belirtileri diğer cilt rahatsızlıklarının semptomları ile benzerlik gösterebilir. Teşhis için daima doktorunuzla görüşün.
Gül hastalığı nasıl teşhis edilir?
Gül hastalığı genellikle doktorunuz tarafından alınan tıbbi geçmiş bilgisine ve fizik muayeneye dayalı olarak teşhis edilir. Gül hastalığının oluşturduğu döküntüler benzersizdir ve tanı genellikle fizik muayene ile gerçekleştirilir. Bazen sağlık uzmanınız teşhisi doğrulamak için deri biyopsisi yapabilir. Ek olarak, doktorunuz gül hastalığına benzeyen egzama, lupus gibi hastalıkları dışlamak için kan testleri de isteyebilir.
Gül hastalığı tedavisi
Gül hastalığı tedavisi, doktorunuz tarafından aşağıdakilere dayalı olarak planlanılacaktır:
- Yaşınız, genel sağlık durumunuz ve tıbbi geçmişiniz
- Kızarıklığın boyutu
- Belirli ilaçlara, prosedürlere veya tedavilere karşı toleransınız
- Kızarıklığın seyri için beklentiler
Gül hastalığı tedavisinin amacı, kaşıntı gibi durumla ilişkili belirtileri hafifletmektir. Tedavi şunları içerebilir:
- İlaçlı losyonlar ve kremler (kaşıntıyı hafifletmek için)
- Ağızdan alınan ilaçlar ( kaşıntıyı hafifletmek için)
- Soğuk banyo (kaşıntıyı yatıştırmak için)
- Ultraviyole ışınlar ile tedavi (bir doktorun gözetimi altında)
- Soğuk kompres (etkilenen cildi yatıştırmak için)
- Gül hastalığı lazer tedavisi
Gül hastalığının tedavisi yoktur. Hastalık genellikle yaklaşık 1 ila 3 ay içinde kendiliğinden iyileşir. Hastalık genellikle tekrarlamaz.
Gül Hastalığı Tedavisinde Kullanılan İlaçlar
Son yıllarda gül hastalığı tedavisinde kullanılacak yeni ilaçlar geliştirilmiştir. Doktorunuzun reçete ettiği ilaç hangi belirtilere sahip olduğunuza bağlıdır. Size uygun bir tedavi bulmak için farklı seçenekleri veya bir ilaç kombinasyonunu denemeniz gerekebilir.
Rosacea için doktorunuzun size önerebileceği bazı reçeteli ilaçlar şunlardır:
- Kızarıklığı azaltan topikal ilaçlar. Hafif ila orta dereceli gül hastalığı için, doktorunuz etkilenen cilde uygulayacağınız bir krem veya jel yazabilir. Brimonidin ve oksimetazolin kan damarlarını daraltarak kızarıklığı azaltır. Sonuçları ilaç kullandıktan sonra 12 saat içinde görebilirsiniz. Kan damarları üzerindeki etki geçicidir, bu nedenle iyileştirmeleri sürdürmek için ilacın düzenli olarak uygulanması gerekir.
Diğer topikal ürünler kızarıklık üzerinde daha az etkiye sahiptir ancak hafif gül hastalığında oluşan sivilceleri kontrol altında tutmaya yardımcı olur. Bu ilaçlar arasında azelaik asit, metronidazol ve ivermektin bulunur. Azelaik asit ve metronidazol tedavisi sonrası ciltte göze çarpan iyileşme genellikle iki ila altı hafta boyunca görülmez. Ivermectin kullanımı ile cildi iyileştirmek daha uzun sürebilir, ancak metronidazole göre daha uzun bir remisyona neden olur.
- Oral antibiyotikler. Doktorunuz, yumru ve sivilce varlığı olan orta ila şiddetli gül hastalığının tedavisi için doksisiklin gibi oral bir antibiyotik yazabilir.
- Ağızdan alınan akne ilaçları. Diğer tedavilere yanıt vermeyen şiddetli seviyede gül hastalığınız varsa, doktorunuz izotretinoin kullanmanızı önerebilir. İzotretinoin gül hastalığının sivilce benzeri lezyonlarının temizlenmesine yardımcı olan güçlü bir oral akne ilacıdır. Ciddi doğum kusurlarına neden olabileceğinden, bu ilacı hamilelik sırasında kullanmayın.
Diğer Tedaviler
Lazer tedavisi ve diğer ışığa dayalı tedaviler, genişlemiş kan damarlarının oluşturduğu kızarıklığın azaltılmasına yardımcı olabilir. Cildinizin görünümünü korumak için periyodik olarak tedavilerin tekrarlanmasına ihtiyaç duyulabilir.
Yaşam Tarzında Değişiklikler
Bu kişisel bakım uygulamaları, gül hastalığının belirtilerini kontrol etmenize ve hastalığın tekrar oluşmasını önlemenize yardımcı olabilir:
- Tetikleyicileri belirleyin ve bunlardan kaçının. Sizin durumunuzda hastalığın oluşumuna neyin sebep olduğuna dikkat edin ve bu tetikleyicilerden kaçının.
- Yüzünüzü koruyun. Günlük güneş kremi uygulayın. Hem ultraviyole A hem de ultraviyole B ışınlarını engelleyen geniş spektrumlu bir güneş kremi kullanın. Yüzünüz için kullandığınız herhangi bir topikal ilacı uyguladıktan sonra ve herhangi bir kozmetik uygulamadan önce güneş kremi sürün.
Cildinizi korumak için şapka takmak ve öğle güneşinden kaçınmak gibi başka adımlar atın. Soğuk, rüzgarlı havalarda bir fular veya kar maskesi takın.
- Cildinize nazik davranın. Yüzünüzü çok fazla ovmayın veya dokunmayın. Sabun olmayan bir temizleyici kullanın ve sık sık nemlendirin. Alkol veya diğer cilt tahriş edici maddeler içeren ürünlerden kaçının.
Alternatif Tıp Uygulamaları
Nazik günlük yüz masajı, şişliği ve iltihabı azaltmaya yardımcı olabilir. Parmaklarınızla yüzün orta kısmından başlayarak dairesel bir hareket kullanın ve kulaklara doğru ilerleyin.
Yakın zamanda yapılan bir araştırma, kafeinin gül hastalığı gelişme riskini azaltabileceğini öne sürmektedir. Bu doğru olsa bile, sıcak içecekler gül hastalığı gelişimini tetiklemektedir.
Defne ağacı ve kekik yağı dahil olmak üzere diğer birçok alternatif tedavi, gül hastalığını tedavi etmenin olası yolları olarak lanse edilmiştir. Ancak hiçbir kesin kanıt, bu maddelerden herhangi birinin etkili olduğu fikrini desteklememektedir.
Rosacea'yı tedavi etmek için diyet takviyeleri veya başka alternatif tedaviler kullanmayı düşünüyorsanız, doktorunuza danışın. Doktorunuz belirli alternatif tedavilerin artılarını ve eksilerini tartmanıza yardımcı olacaktır.
Gül Hastalığının Olası Komplikasyonları
Zamanla burnunuzdaki yağ bezleri ve bazen yanaklarınız genişleyerek burnunuzun üzerinde ve çevresinde doku birikmesine neden olabilir. Bu komplikasyon erkeklerde çok daha yaygındır ve yıllar içinde yavaş yavaş gelişir.
Ne zaman bir doktora görünmelisiniz?
Yüzünüzde kalıcı kızarıklık gözlemlerseniz, teşhis ve uygun tedavi için doktorunuza veya cilt uzmanına (dermatolog) görünün.
