APANDİSİT NEDİR? BELİRTİLERİ, NEDENLERİ VE TEDAVİSİ

Apandisit Nedir?

Apendiksin işlevi henüz kesin olarak bilinmese bile son yıllarda gerçekleştirilen araştırmalar bu kesenin yararlı sindirim florası tarafından hastalık dönemlerinde kullanılan bir nevi sığınak işlevi gördüğüne işaret etmektedir.

Ancak apendiksin alınmasının vücuda doğrudan bir zarar verdiğine dair herhangi bir kanıt bugüne kadar bulunmamıştır. Apandisit ise apendiksin enfeksiyonuna verilen isimdir. 

Apandisit, karnınızın sağ alt tarafındaki kolonunuzdan çıkıntı yapan parmak şeklindeki bir kese olan apendiksin iltihaplanmasıdır.

Apandisit Vücudun Hangi Kısmında Yer Alır?

Apandisit, sağ alt karın bölgesinde ağrıya neden olur. Ancak çoğu insanda ağrı göbek çevresinde başlar ve daha sonra hareket eder. Enflamasyon kötüleştikçe apandisit ağrısı tipik olarak artar ve sonunda şiddetli hale gelir.

Apandisit herkeste gelişebilse de, çoğunlukla 10 ila 30 yaş arasındaki kişilerde görülür. Standart tedavi, apendiksin cerrahi olarak çıkarılmasıdır.

Apandisit Neden Olur?

Apendiksin astarında enfeksiyonla sonuçlanan bir tıkanıklık, apandisitin olası nedenidir. Bakteriler hızla çoğalarak apendiksin iltihaplanmasına, şişmesine ve irinle dolmasına neden olur. Derhal tedavi edilmezse, apendiks yırtılabilir.

Apandisitin Olası Komplikasyonları

Apandisit, aşağıdakiler gibi ciddi komplikasyonlara neden olabilir:

• Apendikste yırtılma. Bir yırtılma sonucunda enfeksiyon karnınıza yayılabilir(peritonit). Yaşamı tehdit eden bu durum, apandisi çıkarmak ve karın boşluğunuzu temizlemek amacıyla acil ameliyat gerektirir.
• Karın bölgesinde oluşan irin cebi. Apendiks patlarsa, bir enfeksiyon cebi (apse) gelişebilir. Çoğu durumda, bir cerrah karın duvarınızdan apseye bir tüp yerleştirerek apseyi boşaltır. Tüp yaklaşık iki hafta yerinde bırakılır ve enfeksiyonu temizlemek için size antibiyotik verilir. Enfeksiyon temizlendiğinde, apendiksim  çıkarılması için ameliyat olacaksınız. Bazı durumlarda ise apse boşaltılır ve apendiks hemen çıkarılır.

Apandisit Belirtileri

Apandisit belirtileri şunları içerebilir:

• Alt karnın sağ tarafında başlayan ani ağrı
• Göbeğinizin çevresinde başlayan ve sıklıkla sağ alt karnınıza doğru ilerleyen ani ağrı
• Öksürür, yürür veya sarsıcı başka hareketler yaparsanız kötüleşen ağrı
• Mide bulantısı ve kusma
• İştah kaybı
• Hastalık ilerledikçe kötüleşebilen hafif ateş
• Kabızlık veya ishal
• Karın şişkinliği

Ağrınızın yeri yaşınıza ve apandisitinizin konumuna bağlı olarak değişebilir. Hamileyken, apandisinizin yeri hamilelik sırasında daha yüksek olması nedeniyle ağrı üst karnınızdan geliyormuş gibi hissettirebilir.

Ne zaman doktora görünmeli?

Sizde veya çocuğunuzda endişe verici belirtiler veya semptomlar varsa bir doktordan randevu alın. Şiddetli karın ağrısı acil tıbbi müdahale gerektirir.

Apandisit Tanısı Nasıl Konulur?

Apandisit tanısının araştırılması için doktorunuz muhtemelen belirti ve semptomlarınızın geçmişini alacak ve karın bölgenizi inceleyecektir.

Apandisit teşhisi için kullanılan testler ve prosedürler şunları içerir:

• Ağrınızı değerlendirmek için fizik muayene. Doktorunuz ağrılı bölgeye hafif baskı uygulayabilir. Bastırılan bölge aniden serbest bırakıldığında, apandisit ağrısı genellikle daha kötü seviyede hissedilir ve bu komşu peritonun iltihaplandığını gösterir. Doktorunuz ayrıca karın sertliği ve iltihaplı apendiks üzerindeki baskıya yanıt olarak karın kaslarınızı sertleştirme eğilimini de inceleyebilir. Doktorunuz alt rektumunuzu incelemek için dijital rektal muayene gerçekleştirebilir. Doğurganlık çağındaki kadınlara, ağrıya neden olabilecek olası jinekolojik sorunları kontrol etmek için pelvik muayene yapılabilir.
• Kan testi. Bu testler, doktorunuzun bir enfeksiyona işaret edebilecek yüksek bir beyaz kan hücresi sayısı gibi belirteçleri kontrol etmesini sağlar.
• İdrar tahlili. Doktorunuz, ağrınızın nedeninin idrar yolu enfeksiyonu veya böbrek taşı olmadığından emin olmak için idrar tahlili yaptırmanızı isteyebilir.
• Görüntüleme testleri. Doktorunuz ayrıca apandisit tanısını doğrulamak veya ağrınızın başka nedenleri olup olmadığını araştırmak için karın röntgeni, karın ultrasonu, bilgisayarlı tomografi (BT) taraması veya manyetik rezonans görüntüleme (MRI) önerebilir.

Apandisit Tedavisi

Apandisit tedavisi genellikle iltihaplı apendiksin çıkarmak için gerçekleştirilen ameliyatı içerir. Ameliyattan önce enfeksiyonu tedavi etmek için size bir doz antibiyotik verilebilir.

Apendiksin çıkarılması ameliyatı (appendektomi)

Apendektomi, yaklaşık 5 ila 10 santimetre uzunluğunda bir abdominal kesi kullanılarak açık cerrahi olarak yapılabilir. Veya birkaç küçük karın kesisi ile kapalı olarak da (laparoskopik cerrahi) ameliyat yapılabilir. Laparoskopik apendektomi sırasında cerrah, apendiksinizi çıkarmak için karnınıza özel cerrahi aletler ve bir video kamera yerleştirir.

Genel olarak, kapalı ameliyat laparoskopik cerrahi daha az ağrı, yara izi ile daha hızlı iyileşmenizi sağlar. Yaşlı bireyler ve obezitesi olan kişiler için laparoskopik ameliyat daha iyi bir seçenektir.

Ancak laparoskopik cerrahi herkes için uygun değildir. Apandisitiniz yırtılmışsa, enfeksiyon apendiksin ötesine yayılmışsa veya apseniz varsa, cerrahınızın karın boşluğunu temizlemesini sağlayabilecek açık bir apendektomiye ihtiyacınız olabilir.

Apendektominizden sonra hastanede bir veya iki gün geçirmeniz gerekir.

Apandisit ameliyatından önce apsenin boşaltılması

Apandisitiniz patlamış ve çevresinde bir apse oluşmuşsa, cildinizden apseye doğru bir tüp yerleştirilerek apse boşaltılabilir. Apendektomi, enfeksiyon kontrol altına alındıktan birkaç hafta sonra yapılabilir.

Apandisit Ameliyatı Sonrası Öneriler

İyileşme süresi apendektomi ameliyatından sonra birkaç hafta iken apandisitiniz patlarsa daha uzun sürecektir. Vücudunuzun iyileşmesine yardımcı olmak için:

• Yorucu aktivitelerden kaçının. Apendektominiz laparoskopik olarak yapıldıysa, aktivitenizi üç ila beş gün sınırlayın. Açık apendektomi geçirdiyseniz, aktivitenizi 10 ila 14 gün arasında sınırlayın. Aktivitenizdeki sınırlamaları ve ameliyattan sonra normal aktivitelerinize ne zaman devam edebileceğinizi daima doktorunuza sorun.
• Öksürürken karnınızı destekleyin. Karnınızın üzerine bir yastık yerleştirin ve ağrıyı azaltmak için öksürmeden, gülmeden veya hareket etmeden önce baskı uygulayın.
• Ağrı kesici ilaçlarınız ağrınızı yönetmeye yardımcı olmazsa doktorunuzu arayın. Acı içinde olmak vücudunuza ekstra yük bindirir ve iyileşme sürecini yavaşlatır. Ağrı kesici ilaçlarınıza rağmen hala ağrınız varsa doktorunuzu arayın.
• Hazır olduğunuzda kalkın ve hareket edin. Yavaş başlayın ve kendinizi iyi hissettiğinizde aktivitenizi artırın. Kısa yürüyüşlerle başlayın.
• Yorgunken uyuyun. Vücudunuz iyileştikçe, normalden daha uykulu hissettiğinizi fark edebilirsiniz. İhtiyacınız olduğunda dinlenin.
• İşe veya okula dönme zamanı hakkında doktorunuzla konuşun. Kendinizi iyi hissettiğinizde işinize dönebilirsiniz. Çocuklar ameliyattan sonra bir haftadan daha kısa bir süre içinde okula dönebilir. Bununla birlikte ameliyat sonrası çocukların jimnastik dersleri veya spor gibi yorucu faaliyetlere katılmak için iki ila dört hafta beklemeleri gerekir.