Akciğer Biyopsisi Nedir, Nasıl Yapılır?

Biyopsi Nedir?

Biyopsi, mikroskop altında incelenmek üzere doku veya hücrelerin vücuttan çıkarılması için yapılan bir işlemdir. Akciğer biyopsisi, akciğer hastalığı veya akciğer kanseri olup olmadığını belirlemek için akciğer dokusu örneklerinin (özel biyopsi iğnesi ile veya ameliyat sırasında) çıkarıldığı bir işlemdir.

Akciğer biyopsisi kapalı veya açık bir yöntem kullanılarak yapılabilir. Kapalı yöntemler deri veya nefes borusu (soluk borusu) üstünden gerçekleştirilir. Açık biyopsi ise ameliyathanede genel anestezi altında gerçekleştirilir.

Biyopsi prosedürlerinin çeşitleri şunlardır:

İğne biyopsisi. Lokal anestezi sonrası, doktor bir doku örneği elde etmek için bilgisayarlı tomografi (BT veya TOM taraması) veya floroskopi (x-ray "film" bir tür) yardımı ile şüpheli alanda bir iğne ile parça toplar. Bu tip biyopsi, kapalı, transtorasik veya perkütan (deri yoluyla) biyopsi olarak da adlandırılabilir.

Transbronşiyal biyopsi. Bu tip biyopsi, akciğerlerin ana hava yollarından (bronkoskopi) fiberoptik bronkoskop (görüntüleme için sonuna yakın odaklanan teleskopa sahip uzun, ince bir tüp) aracılığıyla yapılır.

Torakoskopik biyopsi. Genel anestezi verildikten sonra göğüs duvarından göğüs boşluğuna endoskop yerleştirilir. Muayene için akciğer dokusu elde etmek amacıyla endoskop yoluyla çeşitli biyopsi araçları kullanılabilir. Bu işlem video destekli torasik cerrahi (VATS) biyopsisi olarak da adlandırılmaktadır. Biyopsi için doku elde edilmesinin yanı sıra nodül veya diğer doku lezyonlarının çıkarılması gibi tedavi amaçlı işlemler de yapılabilir.

Açık biyopsi. Genel anestezi sonrası doktor göğüs deride bir kesi gerçekleştirir ve akciğer dokusunun bir parçasını alır. Biyopsi sonuçlarına bağlı olarak işlem sırasında akciğer lobunun çıkarılması gibi daha kapsamlı bir ameliyat da yapılabilir. Açık biyopsi cerrahi bir işlemdir ve hastanede yatılması gerekmektedir.

Akciğer Biyopsisi Neden Yapılır

Akciğer biyopsisi yapılmasını gerektirebilecek bazı sebepler aşağıda listelenmiştir:

Göğüs röntgeninde veya BT taramasında görülen bir anormalliği değerlendirmek için
Akciğer enfeksiyonu veya diğer akciğer hastalığı tanısı için
Akciğerde açıklanamayan sıvı toplanmasının nedenini araştırmak için
Akciğer kitlesinin malign (kanserli) veya iyi huylu olup olmadığını belirlemek için
Malign tümörleri evrelemek (yayılma derecesini belirlemek)

Yapılan biyopsi türü akciğer probleminin tipi, lezyonun yeri ve kişinin genel sağlık durumu gibi çeşitli faktörlere bağlıdır. Doktorunuz size başka nedenlerde de akciğer biyopsisi yaptırmanızı önerebilir.

Akciğer Biyopsisi Olası Riskleri

Açık ve torakoskopik akciğer biyopsisi genel anestezi altında yapılan cerrahi bir işlemdir. Herhangi bir cerrahi işlemde olduğu gibi bu işlemlerde de komplikasyonlar oluşabilir. Bazı olası komplikasyonlar aşağıdakileri içermektedir, ancak biyopsi komplikasyonları bunlarla sınırlı değildir:

Kan kaybı veya pıhtı
Ağrı veya rahatsızlık
Enfeksiyon
Pnömoni

Hafif sedasyon ve/veya lokal anestezi altında iğne veya transbronşiyal akciğer biyopsisi gerçekleştirilmektedir. Bu yordamların bazı olası komplikasyonları aşağıdakileri içerebilir, ancak bunlarla sınırlı değildir:

Havanın plevral boşlukta sıkışıp kalması sonucunda akciğerin çökmesine neden olabilen pnömotoraks
Akciğerde kanama
Enfeksiyon

Hamileyseniz veya hamile olabileceğinizden şüpheleniyorsanız, doktorunuza bu konu hakkında bilgi vermeniz gerekmektedir.

X-ray (BT veya floroskopi) kullanılarak gerçekleştirilen biyopsilerde, işlem sırasında kullanılan radyasyon miktarı çok azdır; bu nedenle, radyasyona maruz kalma riski çok düşüktür.

Sağlık durumunuza bağlı olarak akciğer biyopsisinin başka riskleri de olabilir. İşlemden önce doktorunuzla prosedür hakkında endişelerinizi paylaşarak riskler hakkında bilgi alabilirsiniz.

Akciğer Biyopsisi İşleminden Önce Yapmanız Gerekenler

Doktor size biyopsi prosedürünü açıklayacak ve sizin sorularınızı cevaplayacaktır.
Biyopsinin gerçekleştirilmesi için izninizi veren bir onay formu imzalamanız istenecektir. Formu dikkatle okuyun ve net olmadığını düşündüğünüz konularda sorular sorun. Torakoskopik veya açık akciğer biyopsisi yapacaksanız, doktorunuz biyopsi sonuçlarına bağlı olarak işlem sırasında daha kapsamlı bir ameliyat yapılma olasılığını sizinle tartışabilir.
Geçmiş tıbbi kayıtlarınızın yanında, doktorunuz işlemden önce sağlık durumunuzu kontrol amacıyla sizi muayene edebilir. Muayene ile birlikte doktorunuz gerekli gördüğü kan veya diğer tanı testlerinin gerçekleştirilmesini isteyebilir.
İşlemden önce 8 saat boyunca aç kalmanız istenilecektir. Lokal anestezinin kullanılacağı durumlarda, işlem sabahı sıvı tüketimine izin verilmektedir. Doktorunuz size bu konuda özel talimatlar verecektir.
Hamileyseniz veya hamile olabileceğinizden şüpheleniyorsanız, doktorunuza bildirmelisiniz.
Herhangi bir ilaca, latekse, iyot, bant veya anestezik ajanlara (lokal ve genel) karşı hassassanız veya alerjiniz varsa doktorunuza bildirin.
Aldığınız tüm ilaçlar (reçeteli ve reçetesiz) ve bitkisel takviyeleri doktorunuza bildirin.
Kanama probleminiz varsa veya herhangi bir antikoagülan (kan inceltici) ilaç, aspirin veya kan pıhtılaşmasını etkileyen diğer maddeler alıyorsanız doktorunuza bildirin. İşlemden önce bu ilaçları almayı durdurmanız gerekebilir.
Tıbbi durumunuza bağlı olarak, doktorunuz sizden bunların dışında bazı konularda özel hazırlıklar yapmanızı isteyebilir.

Akciğer Biyopsisi Nasıl Yapılır?

Akciğer biyopsisi yatış gerektirmeyen bir prosedür olabileceği gibi veya bazı çeşitlerinde hastanede yatış gerektirebilir. Buna ek olarak, bazı biyopsiler bölgeyi uyuşturmak için lokal anestezi kullanılarak yapılabilirken, diğerleri ağır sedasyon veya genel anestezi ile yapılabilir.

Genellikle deri üstünden yapılan iğne akciğer biyopsisi aşağıdaki aşamaları içermektedir:

1. Biyopsinin yapılmayı engelleyebilecek herhangi takı ve diğer nesneleri çıkarmanız istenecektir.

2. Kıyafetleriniz çıkarmanız ve size verilen önlüğü giymeniz istenilecektir.

3. Kolunuzda veya elinizde damar yolu açılacaktır.

4. Doktorunuz sizi akciğerinizden parçayı en rahat alabileceği şekilde bir pozisyonda oturtacaktır.

5. İstenilen biyopsi bölgesini bulmak için röntgen veya BT taraması kullanılacak ve deri üstünde bölge işaretlenecektir.

6. Biyopsi bölgesi üzerindeki deri antiseptik solüsyon ile temizlenecektir.

7. Lokal anestezi enjekte edildiğinde derinizde kısa bir batma hissi hissedebilirsiniz.

8. Hareketsiz durmanız, öksürmemeye çalışmanız ve işlem sırasında nefesinizi tutmanız istenecektir.

9. Biyopsi bölgesi üzerinde küçük bir kesi yapılacaktır. Doktorunuz biyopsi iğnesi ile kaburgaların arasından akciğere ulaşacaktır.

10. Doktor iğne ile akciğer girdiğinde hafif rahatsızlık veya basınç hissedebilirsiniz.

11. Doktorunuz parçayı aldıktan sonra biyopsi iğnesini geri çekecek ve kanama durana kadar biyopsi bölgesine birkaç dakika boyunca sıkı basınç uygulayacaktır.

12. Doktor gerekli durumlarda dikiş veya yapışkan şeritler ile ciltteki açıklığı kapatacaktır.

13. Steril bir bandaj veya pansuman uygulanacaktır.

14. Akciğer örneği incelenmek üzere laboratuara gönderilecektir.

Genel olarak transbronşiyal akciğer biyopsisi aşağıdaki süreci izlemektedir:

1. Sizden giysilerinizi çıkarmanız ve size verilen önlüğü giymeniz istenilecektir.

2. Kolunuza veya elinize damar yolu açılabilir.

3. İşlem sırasında kalp atış hızınız, kan basıncınız, solunum hızınız ve oksijen seviyeniz izlenilecektir.

4. Doktorunuz sizi sırt üstü yatar şekilde veya oturur şekilde konumlandıracaktır.

5. İşlem sırasında gerekli durumlarda burun kanül (tüp) veya yüz maskesi ile oksijen desteği sağlanılabilir.

6. İstenilen biyopsi bölgesini bulmak için röntgen kullanılabilir.

7. Bronkoskop trakeden bronşlara doğru ilerlerken yutkunmanın engellenmesi için uyuştucu bir ilaç boğazınızın arkasına püskürtülür.

8. Boğazınızdaki bronkoskop nedeniyle işlem sırasında ağzınızda toplanabilen tükürükleri yutmak mümkün olmayacaktır. Biriken sıvılar cihazlar ile ağzınızdan atılımı sağlanacaktır.

9. Doktor bronkoskopu boğazınızdan aşağıya ve solunum yollarına doğru ilerletecektir. Bronkoskop ilerledikçe doku ve yapılar daha iyi görüntülenecektir.

10. Bronkoskop ilerlemesi sırasında kendinizi rahatsız hissedebilirsiniz.

11. Bir veya daha fazla doku örneği bir iğne, forceps veya fırça kullanılarak elde edilecektir.

12. Doktorunuz bronkoskopu çıkaracaktır.

13. Doku örneği incelenmek üzere laboratuara gönderilecektir.

Genel olarak, torakoskopik akciğer biyopsisi aşağıdaki süreci takip etmektedir:

1. Sizden giysinizi çıkarmanız istenecek ve giyeceğiniz bir önlük verilecektir.

2. Kolunuzda veya elinizde damar yolu açılabilir.

3. Cerrahi bölgede aşırı kıl,tüy varsa bölge temizlenebilir.

4. Uyuşturduktan sonra anestezi uzmanı akciğerlerinize bir tüp yerleştirecek, böylece bir ventilator solunumunuza yardımcı olacaktır. Anestezi uzmanı ameliyat sırasında kalp atış hızınızı, kan basıncınızı, nefes alışınızı ve kan oksijen seviyenizi sürekli olarak izleyecektir.

5. Ameliyat masasına, ameliyat edilen göğsün yan tarafına en iyi erişimi sağlayacak şekilde konumlandırılacaksınız.

6. Cerrahi bölge üzerindeki deri antiseptik solüsyon ile temizlenecektir.

7. Göğüste torakoskop takılması amacıyla bir kesi yapılacaktır. İşlem sırasında kullanılacak aletlerin takılması için göğüsteki diğer noktalarda bir veya daha fazla ek kesi gerçekleştirilecektir.

8. Torakoskop göğüs içine yerleştirildikten sonra, şüpheli alan torakoskop aracılığıyla akciğer dokusunu görüntüleyerek bulunacaktır.

9. Nodül veya şüpheli doku tespit edildikten sonra bir veya daha fazla doku örneği alınacaktır.

10. Bulunan veya şüphelenilen sorunun türüne bağlı olarak, dondurulmuş bir bölüm (doku hızla dondurulur ve bir patolog tarafından incelenir) hızlı muayene için laboratuvara gönderilebilir. Dondurulmuş bölümün sonuçları belirli kanser türleri gibi belirli koşulları gösteriyorsa, daha kapsamlı bir ameliyat yapılabilir. Akciğer dokusunun daha büyük bir bölümü veya tüm akciğer lobu çıkarılabilir.

11. Biyopsi ve diğer işlemler tamamlandıktan sonra, ameliyat sonrası hava veya sıvının çıkarılmasına yardımcı olmak için göğüs boşluğuna bir veya daha fazla göğüs tüpü takılabilir.

12. Derideki kesiler dikişler veya yapışkan stripler ile kapatılır.

13. Steril bir bandaj veya pansuman uygulanacaktır.

Genellikle, açık akciğer biyopsisi aşağıdaki süreci izleyecektir:

1. Sizden giysinizi çıkarmanız istenecek ve giyeceğiniz bir önlük verilecektir.

2. Kolunuza veya elinize bir damar yolu açılacaktır.

3. Cerrahi bölgede aşırı kıl,tüy varsa temizlenecektir.

5. İşlem sırasında idrar atılımını sağlamanız için mesanenize idrar kateteri takılabilir.

6. Ameliyat masasına, genellikle ameliyat edilen göğsün yan tarafına en iyi erişimi sağlayacak şekilde konumlandırılacaksınız.

7. Cerrahi bölge üzerindeki deri antiseptik solüsyon ile temizlenecektir.

8. İncelenecek alan seviyesinde göğüs ön tarafında bir kesi yapılacaktır. Kesik kolunun altından sırtına kadar uzanacaktır.

9. Kaburgalar görülebilir hale geldiğinde, akciğer bölgesini açıkta bırakacak şekilde kaburgaları birbirinden ayırmak için özel bir alet kullanılacaktır.

10. Doktor akciğeri muayene edecek. Şüpheli doku bölgesi tespit edildikten sonra, doktorunuz o bölgeden bir miktar doku alacaktır.

11. Bulunan veya şüphelenilen sorunun türüne bağlı olarak, dondurulmuş bir bölüm (doku hızla dondurulur ve bir patolog tarafından incelenir) hızlı muayene için laboratuvara gönderilebilir. Dondurulmuş bölümün sonuçları belirli kanser türleri gibi belirli koşulları gösteriyorsa, daha kapsamlı bir ameliyat gerçekleştirilebilir. Bu ameliyat ile akciğer dokusunun daha büyük bir bölümü veya tüm akciğer lobu çıkarılabilir.

12. Biyopsi ve diğer işlemler tamamlandıktan sonra, ameliyat sonrası hava veya sıvının çıkarılmasına yardımcı olmak için göğüs boşluğuna bir veya daha fazla göğüs tüpü takılabilir.

13. Derideki kesiler dikişler ile kapatılacaktır.

14. Steril bir bandaj veya pansuman uygulanacaktır.

15. Ameliyathaneden çıkmadan önce veya odanıza ulaştığınızda ağrı kesici amaçlarla epidural katateri takılabilir.

Akciğer Biyopsisi Sonrası

İyileşme süreciniz, yapılan işlemin türüne ve kullanılan anestezinin türüne bağlı olarak farklılık göstermektedir. Genel anestezi altında gerçekleştirilen prosedürlerde hasta gözlem için iyileşme odasına götürülmektedir. Kan basıncınız, nabzınız ve nefesiniz stabil hale geldiği zaman kendi odanıza alınırsınız.

Lokal anestezi veya intravenöz sedasyondan sonra kan basıncınız, nabzınız ve nefes alışınız stabil olur olmaz evinize taburcu olabilirsiniz.

Biyopsi bronkoskop kullanılarak yapıldıysa, boğazınızda rahatsızlık hissedebilirsiniz. Öğürme refleksiniz geri dönene kadar hiçbir şey yiyip içmene izin verilmeyecektir. Birkaç gün yutarken zorlanma ve boğaz ağrısı yaşayabilirsiniz. Bu durumlar tamamen normaldir. Boğazınız için pastil veya gargara kullanımı bu durumların aşılmasına yardımcı olmaktadır.

Transbronşiyal akciğer biyopsisi sonrası, doktorunuz hafifçe öksürmenizi ve bir havza içine tükürmenizi isteyebilir.

Biyopsi bölgesi iğne biyopsisi sonrası birkaç gün boyunca hassas veya ağrıyor olabilir. Doktorunuz tarafından tavsiye edilen ağrı kesicileri kullanabilirsiniz. Aspirin ve bazı ağrı kesici ilaçlar kanama şansını artırabilmektedir. Sadece doktorunuz tarafından önerilen ilaçları alın.

Doktorunuz sizden birkaç gün yorucu fiziksel aktivitelerden kaçınmanızı isteyebilir.

Aşağıdakilerden herhangi birinin gözlemlediğiniz zaman hemen doktorunuza bildirin: